28 mavzu: buxgalteriya hisobini konsepsiyasi va tamoyillari

D-t    “Xodimlar  bilan  mehnatga  haq  to’lash  bo’yicha  hisob-
kitoblar” schyoti 
 
K-t  “Kassa” schyoti      - 45000 so’m 
 
Mazkur yozuvni schyotlarda quyidagicha aks ettirishimiz mumkin: 
 
 
 
 
 
 
 
 
“Xodimlar 
bilan 
mehnatga  
 
 
 
 
 
 
           haq to’lash bo’yicha hisob- 
 
  
  “Kassa”   
 
                     kitoblar” schyoti 
          D-t                     K-t  
          
D-t                              K-t 
 
qoldiq 
 
 
 
 
 
 
 
 
qoldiq 
 
      
 
 
1) 45000
 
 
 
 
1) 45000
 

---

 
34 
 
 
Ikki yoqlama yozuv schyotlarni bir  -biri bilan o’zaro bog’lanishni aks 
ettiradi. Bu bog’lanish schyotlar korrespondentligi deyiladi.  
 
Schyotlar korrespondentligi - bu xo’jalik operatsiyasi natijasida yuzaga 
kelgan  holatlarni  ikki  va  undan  ortiq  schyotlarning  bog’lanishida  aks 
ettirilishidir.  
 
Xo’jalik  operatsiyalari  natijasida  bir  vaqtning  o’zida  bir  nechta 
schyotlar  korrespondentligi  bajarilish  mumkin.  Agar,    xo’jalik  operatsiyasi 
natijasi  ikkita  schyot  bog’liqligida  aks  ettirilsa,  bunday  yozuvlar  oddiy 
yozuvlar  (provodkalar)  deyiladi,  uchta  yoki  undan  ortiq  schyotlar  ishtirok 
etsa, bunday yozuvlar murakkab yozuvlar (provokalar) deyiladi.  
 
Demak,  xo’jalik  operatsiyalarini  ikki  yoqlama  yozuv  asosida  aks 
ettirish  albatta,  ikkita  schyotga  ta’siri  ko’rsatish  bilan  bajariladi.  Bunda  bir 
schyot  debetlanib,  ikkinchisi  -  kreditlashadi.  Ayni  vaqtda  bir  summa  ikki 
joyda aks ettiriladi.  
 
Ikki yoqlama  yozuv sodir bo’lgan xo’jalik operatsiyalarning iqtisodiy 
mazmuniga ko’ra nazorat qilib boradi.