|
28-Qorovullarni tayyorlash.
Soqchi va uning majburiyatlari
Soqchi va uning majburiyatlari
Soqchi daxlsiz shaxsdir. Uning daxlsizligi quyidagilardan iborat:
uning huquqlari va insoniy qadr-qimmati qonun bilan himoya qilinishida;
uning qat’iy ma’lum shaxslarga — qorovul boshlig‘iga, uning
yordamchisiga va o‘zining tarqatuvchisiga bo‘ysunishida;
xizmati bo‘yicha barcha shaxslar uning talablarini so‘zsiz bajarishlarida;
Nizomda ko‘rsatilgan hollarda qurol ishlatish huquqi berilishida.
Faqat qorovul boshlig‘i, qorovul boshlig‘i yordamchisi va soqchi bo‘ysu-
nadigan tarqatuvchi soqchini postdan almashtirish va olish huquqiga ega.
Qorovul boshlig‘i, uning yordamchisi va tarqatuvchi vafot etsa yoki jismoniy
jihatdan o‘z vazifasini bajara olmay qolsa, qorovullarni postdan olish va
almashtirishni garnizon (harbiy qism) bo‘yicha navbatchi o‘z vzvodi (batareya)
yoki batalyoni (divizioni) komandiri ishtirokida amalga oshiriladi.
Qorovul postni qabul qilib olishdan oldin tarqatuvchi (qorovul bosh-
lig‘i yoki uning yordamchisi) va navbatchi topshirayotgan soqchi bilan
shaxsiy tabel raqami bo‘yicha qo‘riqlashga qabul qilinayotgan barcha
narsaning mavjudligini tekshirishi; bandilarni qo‘riqlashi uchun — postda
turayotgan paytda esa qulflar, panjaralarning holatini va kameralarda
saqlanayotgan bandilarning sonini tekshirishi kerak.
Soqchi quyidagilarga majburdir:
o‘z postini sergaklik bilan qo‘riqlashga va tik turgancha himoya qilishga;
sergak himoya qilishga, hech narsaga chalg‘imaslikka, qurolini qo‘ldan
qo‘ymaslikka va hech kimga, hatto o‘zi bo‘ysunadigan shaxslarga ham bermaslikka;
ko‘rsatilgan yo‘nalish bo‘yicha harakat qilib yoki kuzatuv minorasida
turib, postga keladigan yo‘llarni, to‘siqlarni diqqat bilan kuzatishga va
post raqamida ko‘rsatilgan vaqtlarda xizmatning borishi haqida aloqa
vositalari orqali xabar qilib turishga;
60
navbat almashmasa yoki uni postdan olishmasa, hayotiga xavf
tug‘ilgan paytda ham postni tashlab ketmaslikka (postni o‘zboshimchalik
bilan tashlab ketish harbiy jinoyat hisoblanadi);
postda doimo o‘qlangan qurol olib turishga va doimo hamma narsaga
tayyor bo‘lib turishga;
post raqamida ko‘rsatilgan va maxfiy chegara ko‘rsatkichlari bilan
ajratilgan joydan ichkariga, post yaqiniga qorovul boshlig‘i, uning yordamchisi
va o‘zining tarqatuvchisi va ular boshlab kelgan shaxslardan boshqa hech
kimni qo‘ymaslikka;
qorovul transporti vositalari harakat yo‘nalishini va tanishish, shuning-
dek, uning tanitish belgi va signallarini bilishga;
Òashqi postlarda: kunduzi — «kamarga» holatida yoxud qurolni tik turib o‘q uzishga
tayyorlash holatida; kechasi — qurolni tik turib o‘q uzishga tayyorlash holatida.
8-rasm. Postdagi soqchi qo‘lidagi qurol holati.
O‘t o‘chirish holatida.
Plash-chodir
kiygan holda.
Ichki postlar va Jangovar
bayroq yonidagi postda.
61
postda o‘t o‘chirish vositasini ishlata olishi;
obyekt (post) to‘siqlarida biror buzilgan joy, o‘z posti yaqinida yoki
qo‘shni postda tartib buzilganini sezsa, qorovul boshlig‘ini chaqirishga;
qo‘riqchi itning hurganini eshitgan zahoti, bu haqda qorovulxonaga
xabar beradi.
Soqchi postda nayza ulangan qurol bilan turishi kerak. Buklanadigan
qo‘ndoqli avtomat nayzasiz bo‘ladi (uning pichoq nayzasi kamardagi qinda
turadi); tunda tik turib otishga tayyor turgan holda; kunduzi — «tasma yelkaga»
yoki tik turib otishga turgan holda ichki postlarda va harbiy qism Jangovar bayroq
qo‘riqlanayotgan postda yog‘och qo‘ndoqli avtomat «tasma-yelkaga»,
buklanadigan qo‘ndoqli avtomat «ko‘krakka», karabin «oyoqqa» holatida
ushlanishi lozim; o‘q to‘ldirilgan o‘qdon (oboyma) solingan sumka tugmalangan
bo‘lishi lozim. Yong‘inni o‘chirish yoki tabiiy ofat oqibatlarini tugatish paytida
soqchiga qurolni «qurol orqaga» holatida olib yurishga ruxsat etiladi (8-rasm).
Soqchiga quyidagilar taqiqlanadi: uxlash, o‘tirish, biror narsaga
enkayish, yozish, o‘qish, kuylash, gaplashish, yeyish, ichish, chekish,
tabiiy ehtiyojlarga borish, kimligidan qat’i nazar, birovga biror narsa berish va
birovdan biror narsa olish, keraksiz paytda patronnikka patronni jo‘natish.
Soqchi faqat qorovul boshlig‘ining, uning yordamchisining, o‘z tarqatuvchi-
sining va tekshirish uchun kelgan shaxsning savollariga javob berishi kerak.
Do'stlaringiz bilan baham: |
