27-мавзу. Нурланишнинг квант назарияси. Режа

Кирхгоф аниқлаган қонунга кўра: чиқариш ва ютиш қобилиятининг ўзаро нисбати барча жисмлар учун бирдай бўлиб, жисмларнинг шакли, унинг кимёвий таркибига боғлиқ бўлмай, барча жисмлар учун частота (тўлқин узунлиги) ҳамда ҳароратнинг бирдай (универсал) функцияси ҳисобланади.
(8)
Абсолют қора жисм учун таърифга кўра а_,Т формуладан
r (ω,T) = f (ω,T) (9)
Демак Кирхгофнинг ƒ(,Т) универсал функцияси абсолют қора жисмнинг чиқариш қобилиятининг ўзгинасидир.
r (, T)-абсолют қора жисмни спектрал энергиявий ёритилганлиги.
Бу эса, қора жисм ҳар қандай қора бўлмаган жисмга нисбатан кўпроқ нурлатишини англатади. Шунинг учун, қорайтирилган чойнак ялтираганига қараганда секин совийди.
Кирхгофни нурланиш қонуни иссиқлик нурланишининг асосий қонуни бўлиб, нурланишни бошқа турларига таалуқли эмас.
Қонундан кўринадики — жисм, берилган температурада ва берилган тўлқин узунлигида қанча кўп ютса, шунча кўп нурлатади. Шундай қилиб, юқори даражадаги қорамтир юзалар, тушувчи нурланишни яхши ютади ва ўзи ҳам яхши нурлатувчи бўлади.
Хулоса: 1. Агар жисм қандайдир частоталарни ютмаса, уни нурлатмайди ҳам ( A_,T = 0 бўлса r (, T) = 0).
2. Бир ҳил температурада ёритилганлик ихтиёрий бошқа жисмнинг ёритилганлигидан катта.
Абсолют қора жисм- унга тушаётган барча электромагнит нурланишни тўлиқ ютувчи жисм. Табиатда абсолют қора жисм мавжуд эмас, бу идеаллашган тушунча. Кичик тирқишли бўшлиқ ўзининг хусусиятлари бўйича абсолют қора жисмга яқин. Бундай модель, абсолют қора жисм нурланишининг характеристкаларини ўрганиш учун ишлатилади.
Модель – кичик тирқишли, деярли берк бўшлиқ.
Бундай жисм учун: A(,T) = 1

Ютиш қобилияти бирдан кичик бўлиб,частотага боғлиқ бўлмаса бундай жисм кулранг дейилади.
Бундай жисм учун: A_,T = A_кул. < 1
§ 3. Стефан –Больцман, Рэлей – Жинс ва Вин силжиш қонуни.