250 Qanday omillar xavfsizlikka tahdid soladi


Qoraqalpog`iston Respublikasi iqtisodiyotining o`ziga xos xususiyatlari nimalardan iborat?



Download 33,42 Kb.
bet8/8
Sana26.02.2022
Hajmi33,42 Kb.
#470064
1   2   3   4   5   6   7   8
Bog'liq
250-300

258 Qoraqalpog`iston Respublikasi iqtisodiyotining o`ziga xos xususiyatlari nimalardan iborat?
Qoraqalpog`iston hududini iqtisodiy rayon sxemasida o`rganish xalq xo`jaligining 
shakllangan tiplariga mos uziga xos olimlar yordamida shuningdek, o`zimizning ko`p yillik tadqiqot 
ishlarimizning natijalari asosida amalga oshirildi. Buning uchun hozirgi zamon iqtisodiyotini 
boshqarishda to`plangan tajribalar va mamlakat miqyosida yuritilayotgan mintaqaviy siyosat, bozor 
iqtisodiyotining talablariga mos ishlab chiqarish ko`chlarining hududiy tarkibini takomil-lashtirish, 
ayniqsa, boshqariladigan milliy iqtisodiyotni rivojlantirishdagi infratuzilmani ko`chaytirish 
masalalari hisobga olindi. Bu esa muayan darajada Qoraqalpog`iston Respublikasi hududida yangi 
ishlab chiqarish majmualarini yaratishga, aholi joylarini, shuningdek, qishloq xo`jaligini ishlab 
chiqarishga ixtisoslashgan yangi mintaqalarning shakllanishiga imkon beradi. Hammaga ma`lumki, 
hozir Qoraqalpog`istonning iqtisodiyoti tarkibi agrar-industrial yo`nalishga ega. Shunga qaramasdan 
respublika hududida sanoat, qishloq xo`jaligi yo`nalishdagi yaylov chorvachiligiga ixtisoslashgan 
mintaqalar va rayonlar ko`zga toshlanmoqda. Bu respublika hududida shakllangan ishlab chiqarish 
tarmaqlari va ularning o`ziga xos xususiyatlari, shuningdek respublika hududida ishlab chiqarish 
ko`chlarining tarkibiy tuzilmasini o`zlashtirishdagi ko`p yillik tajribalarimizni hisobga olib 
Qoraqalpog`iston Respublikasi hududini kuyidagi tabiiy-iqtisodiy rayonlarga ajratishga imkon 
beradi. Shimoliy rayon, Janubiy rayon, Markaziy rayon, Orol rayoni va atrofdagi chul rayonlarida 
kelgusida shakllanadigan Ustyurt gaz-ximiya, neft` sanoati majmuasi, Qizilqum agrosanoat 
majmuasi, Qoratog` metallurgiya va tog`-kon sanoatli rayonlariga bo`linadi.
Shunday qilib, yangidan shakllanadigan Ustyurt, Qizilqum, Qoratog` istiqbolli hududlar 
qatoriga kiradi va ularna xalq xo`jaligi maqsadlarida natijali foydalanish faqat Qoraqalpog`iston 
uchungina emas, balki O`zbekiston Respublikasi miqyosida eng muhim muammolarni hol etishga 
respublika iqtisodiy salohiyatini mustaxkamlashga yordam berishi so`zsiz. Yuqorida ko`rsatilgan, 
ayniqsa shimoliy rayon, janubiy rayon, markaziy rayon va Orolbo`yi rayoni ishlab chiqarish ixtisosi, 
tabiiy-iqtisodiy resurs muammolari va xo`jaligining ixtisoslashish yo`nalishlari bo`yicha bir-biriga 
mos bo`lsada, iqtisodiy rayon sifatida shakllanishiga ta`sir etadigan asosiy omillarni hisobga olib, 
har bir rayonga mos o`ziga xoslikni ajratdik. Bulardan Nukus-Taxiatosh-Xo`jayli sanoati tuguniga 
yaqin joylashgan hududlar industrial-agrar turkumdagi rayonlar deb qabul qilindi, chunki uning 
sanoat mahsulotlari ishlab chiqarishdagi ulushi 57-59 %dan yuqoriroqdir. Qolgan rayonlar mo`ayan 
darajada bir tipli, agrosanoatli rayonlar qatoriga kiradi. Ularda yillik tayyorlangan mahsulotlarning 
struktura-sidasanoat mahsuloti 14-25 %dan ortmaydi. Sababi bu rayonlar asosida qishloq xo`jaligi 
mahsulotlarini birlamchi qayta ishlash bilangina cheklanmoqda.
Shunga ko`ra Qoraqalpog`istonning tabiiy-iqtisodiy rayonlarida har bir mintaqaning resurs 
salohiyati asosida uning xalq xo`jaligining hududiy tarkibini optimizatsiyalash, ishlab chiqarishda 
foydalanilayotgan zahiralarni tez o`zlashtirish va tabiiy-iqtisodiy rayonlar bo`yicha ishlab 
chiqaruvchi kuchlarni ustuvor rivojlantirishga imkoniyat yaratish kerak. 
Bu masalalarni o`z vaqtida amalga oshirish Qoraqalpog`iston bo`yicha xalq xo`jaligi sohalaridan 
olinadigan mahsulotlarning hajmini ko`paytirishga va iqtisodiy rayonlar bo`icha ishlab 
chiqarishning tarkibini takomillashtirishga yo`l ochadi, shunga mos yaqin yillar ichida Janubiy 
rayonlar hududida ekin maydonlarini kengaytirish va qishloq xo`jalik ekinlarining hosildorligini 
yuqorilatish yo`li bilan hozir Qoraqalpog`iston respublikasi etishtirayotgan miqdoridagi paxtani 
faqat Janubiy iqtisodiy rayon hisobidan tayyorlanadigan bo`ladi. 
Kelajakda Markaziy rayon hududida paxtachilikning ekin maydonlari kengaytirilmaydi, 
balki ular qisqartirilib g`allachilik, vegetatsiya davrida to`liq pishib etiladigan va suvni kam talab 
qiladigan boshqa dehqonchilik ekinlari bilan almashtiriladi. Shu tarzda qishloq xo`jaligi aylanishiga 
qo`shiladigan yangi ekin maydonlari g`allachilik, sabzavot, meva va bog`dorchilik, em-hashak 
ekinlarini etishtirishda foydalaniladi.
Shimoliy mintaka xududiga kiradigan tumanlarda obikor ekin maydonlarining tarkibi katta 
o`zgarishga uchraydi, vegetatsiya davridagi termik resurslarning etishmasligini hisobga olib, 
paxtachilikning ekin maydonlari g`allachilik va em-xashak ekinlari bilan almashtiriladi. 
Download 33,42 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish