25-ma'ruza uzun liniyalar

34.2. Uch vazali kuchlanishlar va toklar

Uch fazali generatorlar, uch fazali elektr uzatuvchi liniyalar (sim o’tkazuvchilar) va uch fazali qabul qiluvchilar (yuklar) uch fazali zanjirni hosil qiladi. Uning sodda ko'rinishini keltiramiz:

Uch fazali zanjirda elektr uzatuvchi liniyaning uch yoki to'rt simli shakli mavjud (to'rtinchi, no’linchi deb ataladigan sim shtrix chizig'i orqali keltirilgan). Agar qabul qiluvchining fazalari bir xil yoki simmetrik, ya'ni ularning qarshiliklari bir-biriga teng bo'lsa, u holda uch fazali sistema normal simmetrik rejimda ishlaydi. Shuning bilan liniyaviy simlar orqali o'tayotgan toklarning effektiv qiymatlari bir-biriga teng va no’linchi simda tok mavjud emas (uch toklarning yig'indisi nolga teng):

Keltirilgan rasmda generator va yukning yulduzsimon ulanishi ko’rsatilgan. Liniyaviy simda va generator yoki yukda fazali to’k bir hil, ya'ni

L ekin yuk fazadagi kuchlanish (masalan, "a" va "o" nuqtalar orasidagi u fazali kuchlanish deb ataladi) elektr uzatuvchi liniya simlar orasidagi liniyaviy deb ataladigan kuchlanishdan marta farq qiladi, ya'ni

U_l= U_f (effektiv qiymatlar orqali, yo’nalishlar orqali emas).

U_l=2U_fсos30⁰=2U_f = U_f.

Yuk uchburchakli (yulduzsimon o’rniga) ulangan ham bo’ladi:

Uchburchakli ulashda uchburchakning har fazasi deb ataladigan qismdagi kuchlanish (yukning uchburchak tomonidagi kuchlanish) vektor ko’rinishda liniyaviy kuchlanishga mos keladi (liniyaviy va fazali kuchlanishlar bir xil).
Lekin liniyaviy simlar orqali o’tayotgan to’klar va yukning fazali to’klari (uchburchakning tomonlari orqali o’tayotgan to’klar) xatto effektiv qiymatlar nisbatiga farq qiladi:
I_l= I_f
Generator ham uchburchak ravishda ulanishi mumkin.
A malda har xil generatorning ulanishi (Δyoki ) va yukning ulanishi (Δ yoki ) bir vaqtda mavjud.


ko'paytuvchining ma'nosi tok (Δ uchun) va kuchlanishning ( uchun) vektor diagrammalarni ko’rinishidan tushuntirish mumkin: