222-§. Invenciyalar. «Invenciya»

227-§. Tu’rli ko’rinislerdegi poolifoniya. 

 

Ekinshi bo’limnin’ bunnan alding’i bablarda aytip o’tilgendey, tu’rli 

kontrapunktli  usillar  ha’r  dayim  o’z  xarakterine  ko’re  pu’tkilley 

polifoniyaliq 

bolg’anko’rinislerdeg’ana 

emes, 

ha’tteki 

negizi 

gomifoniyaliq  bolg’an  ko’rinislerde  de  ushraydi.  Sonata  ko’rinisinde 

jazilg’an  shig’armalar da ushiraydi,  yag’niy, olardin’  bir qatar temalari 

ba’rshe  bo’limlerde  –  ekspoziciya,  rawajlaniw  ha’m  reprizada 

polifoniyaliq qayta islengen boladi.  

Rawajlaniw  bo’lim  ha’m  reprizalarda  temalardin’  kontrapunktli 

birikpeleri  ha’mde  bir  waqitta  atqarilatug’in  tema  sintezin  jaratatug’in 

kodalar keyinshelik temalardin’ bir-birine qosilip ketiwinen u’lken pariq 

etiwshi  kodalar  menen  kelgen  temalardin’  kontrapunktli  birikpeleri 

u’lken qizig’iw oyatadi. Bunday ko’rinislerde temalardin’ kontrapunktli 

birikpeleri  shig’armani  juwmaqlap  beretug’in  final  bo’limlerde  u’lken 

a’hmiyetke iye. 

Solay etip, eki tiykarg’i polifoniyaliq usil – imitaciya ha’mde o’zara 

kontraslanatug’in  namalardin’  bir  waqittag’i  jan’rawi,  shig’arma 

jaziliwinin’  tiykarg’i  usilina  aylanip,  rawajlang’an  da’wirdi  o’tkennen 

keyin, ha’zirgi waqitqa shekem o’z a’hmiyetin saqlap qalmaqta. Song’i 

on  jilliqlarda  garmoniyaliq  jan’aliqlarg’a  qizig’iw  ja’nede  ku’sheyip 

ketkenligine  qaramastan,  baribir  bul  da’wirdegi  shig’armalardin’ 

ko’pshiligi polifoniyaliq usilda jazilg’an bolip tabiladi.