222-§. Invenciyalar. «Invenciya»

224-§. Prelyudiyalar 

Prelyudiyalar  ma’selen,  Baxtin,  “Wohltemperlertes  Klavier”  – 

“Jaqsi  temperaciyalang’am  klavir”indegi  qayta  islengen  xolallarg’a 

qarag’anda du’zilis ta’repinen ko’birek ren’-beren’likke iye. 

Olardan 

biri 

pu’tkilley  yamasa  tiykarinan  garmoniyaliq 

figuraciyag’a tiykarlanadi.  

1) Olarda ha’rekettin’ uliwma ta’rizdegi uzliksizligi ha’m de tuwri 

apiwayi da’wirdin’ joq ekenligi olardi shinekem polifoniyaliq jaziwlarg’a 

ju’da  jaqinlastiradi.  Olardin’  baslang’ish  da’wiri  a’dette  fuga 

temalarindag’i  individuallastirilg’an  waqittan  keyingi  ha’rekettin’ 

uliwmaliq ko’rinislerine uqsap, eki, tort taktli tema yadrosinin’ baslaniw 

bo’liminen keyin keletug’in rawajlaniwdi o’z ishine aladi. 

2) Basqa prelyudiyalar bir tiykarg’i dawis men toliq yamasa onin’ 

ko’birek bo’limindegi gomofoniyaliq du’ziliske iye boladi, biraq olarda 

da polifoniyaliq melodiyanin’ uliwmaliq belgileri ta’siri sezilip turadi. 

3) Biraq, ko’pshilik prelyudiyalar imitacion du’zilme qolayli bolip 

esaplanadi. Olardin’ ayirimlari invenciyag’a uqsaydi, 11, 20 u’nles dawis 

menen kelgen duetke prelyudiya, 1, 24 ke uqsas ha’m basqalar. 

---

Ayrirm  waqitlari  turli  belgiler  11,  3  degi  siyaqli  bir  prelyudiyada 

birlesken halda keledi. Ko’pshilik prelyudiyalardin’ ko’rinisi, bo’limleri 

takrarlanip  yama  takrarlanbaytug’in  bolip  keletug’in  eki  bo’limli 

ko’rinisten  ibarat.  Ayirim  waqitlari  toliq  sonata  ko’rinisine 

jaqinlasatug’in u’sh bolimli ko’rinisler ushrap turadi.