22 мавзу: ХЎжалик юритувчи субъектларнинг молиявий ресурслари

22 МАВЗУ: ХЎЖАЛИК ЮРИТУВЧИ СУБЪЕКТЛАРНИНГ МОЛИЯВИЙ РЕСУРСЛАРИ

• РЕЖА:
• 1. Хўжалик юритувчи субъектларнинг молиявий ресурслари ва капитали
• 2. Хўжалик юритувчи субъект молиявий ресурсларидан фойдаланиш самарадорлиги

• Хўжалик юритувчи субъектларнинг молиявий
• ресурслари ва капитали

• ХЮСларнинг молиявий ресурслари

• улар ресурсларининг бир қисми бўлиб, бу ресурслар пул шаклида амал қилади

• Пулга сотиб олинганлигига қарамасдан ишлаб чиқариш воситалари ҳақиқатда улар пул эмас ва пул ҳисобланмайди

• ресурсларнинг пул шаклида амал қилиши молиявий ресурслар моҳиятан тавсифининг ажралмас қисми ҳисобланиб, бу нарса уларни ХЮС нинг бошқа ресурслари кўринишларидан, хусусан, ишлаб чиқариш воситаларидан фарқ қилади

• Буни инобатга олган ҳолда ХЮС воситаларининг “пул шакли” ва “пул қиймати” тушунчаларини фарқламоқ лозим. “ХЮС воситаларининг пул қиймати” тушунчаси, одатда, пул маблағларининг ўзини эмас, балки турли мақсадлар учун мўлжалланган воситалар ва фондларнинг қиймат жиҳатидан баҳоланишини англатади

• ХЮС фаолиятини зарарсиз ва таназзулсиз бўлишини таъминлаш учун компания иштирокчилари ва молиявий менежмент томонидан бу кўрсаткичлар доимий равишда мониторинг қилиб борилиши ва зарур бўлган ҳолларда уларнинг даражаси ўз вақтида ўзгартирилиши лозим.

• Ҳозирги шароитда иложи борича ХЮСлар фойдасининг асосий қисми бюджетга олинмаслиги ва ХЮСнинг ихтиёрига қоладиган соф фойда унинг ривожланишини молиялаштириш учун етарли бўлмоғи лозим.

• Бу, энг аввало, инвестицияларга тегишли бўлиб, амалдаги ХЮСларда уларнинг манбаи соф фойдадир. ХЮСларда соф фойда бўйича сотувнинг рентабеллиги (соф фойданинг реализация ҳажмига нисбати) юқори бўлиб, уларнинг соғлом фаолиятини таъминлашга етарли бўлиши керак.

• Молиявий ислоҳ қилиш жараёнида ХЮС фаолият кўрсатишнинг қўйидаги параметрларига эришишга ҳаракат қилмоғи лозимки, улар ХЮС ишининг молиявий барқарорлиги ва баланси таркибий тузилмасининг ижобийлигидан дарак беради:

• тўловга қобил-лик коэффициенти

• жорий ликвид-лик коэффициенти

• айланма активларнинг ўз айланма маблағлари билан таъминлан-ганлик коэффициенти

• абсолют ликвид-лик коэффициенти

• захира ва харажатлар-нинг ҳажми уларни қоплаш манбаларидан кичик ёки уларга тенг

• _>1;

• > 2;

• > 0,1

• > 0,2

• (< )

•