2021-yil 25-noyabr 2021-yil

1-diagramma
2014 yildan 2024 yilgacha butun dunyo bo’ylab chakana elektron
tijorat savdosi (milliard AQSh dollarida)
65
139
Bozor ishtirokchilari - xaridorlar, sotuvchilar va vositachilar, shuningdek infratuzilma va bozor qoidalarini ta'minlovchi
tashkilotlardir. Mahsulotlar – bu xaridorlar va sotuvchilarning bozorga kirishiga sabab bo
ʻ
lgan omillar, ya
ʻ
ni tovarlar va xizmatlardir.
Jarayonlar deganda bozor mahsulotlarini sotish va sotib olish, shuningdek yangi mahsulotlarni ishlab chiqarish, marketing
tadqiqotlari, mahsulotlarni qidirish, buyurtma qilish, etkazib berish va iste'mol qilish bo'yicha to'g'ridan-to'g'ri harakatlarni o'z ichiga
oladigan bozor ishtirokchilarining o'zaro aloqasi tushuniladi. Raqamli bozorning barcha elementlari real, jismoniy ko'rinishda ham,
axborot va telekommunikatsiya texnologiyalari yaratgan muhit orqali ham mavjud.
Raqamli bozor an'anaviy bozorga qaraganda ancha takomillashgan raqobat muhitidir. Raqamli bozorda xaridorlar va
sotuvchilar soni ancha ko
ʻ
proq, yangi ishtirokchilarning bozorga kirishi uchun deyarli hech qanday to'siqlar deyarli mavjud emas,
axborotdan erkin foydalanish imkoniyati mavjud.
Sotuvchilar turli xil korxona va tashkilotlar, ham katta, ham kichik va o'rta biznes vakillari bo'lishi mumkin. Sotuvchilar turli xil
geografik joylarda joylashgan bo'lishi mumkin, axborot va telekommunikatsiya texnologiyalarini amalga oshirishning turli darajalarida
bo'lishi mumkin. An'anaviy bozorda yirik korxonalar odatda afzalliklarga ega, ular ko'proq bozor ulushini egallashi mumkin. Raqamli
bozorda kichik biznes yirik korxonalar bilan teng sharoitlarda raqobatlasha oladi. Zamonaviy bozorda ishlaydigan barcha korxonalarni
raqamli bozorda qanday namoyish etilishiga qarab tasniflash mumkin:
• An'anaviy korxonalar an'anaviy bozorda amal qiladilar va faqat zarur bo
ʻ
lgandagina raqamli bozorga murojaat qiladilar,
• Aralash korxonalari o'z bizneslarining bir qismini Internet orqali amalga oshiradilar;
• To'liq raqamli korxonalar faqat Internetda mavjud bo
ʻ
ladilar.
Raqamli bozorda xaridorlar an`anaviy bozorlardagi xaridorlardan yuqoriroq daromad hamda axborot texnologiyalaridan
foydalanish jihatidan ko`nikma bilan farq qiladilar. Bu xususiyat Internetga kirish uchun siz uskunalar sotib olishingiz va ma'lum bir
bilim darajasiga ega bo'lishingiz bilan bog'liq.
Turli mamlakatlarda xaridorlarning hatti-harakatlarining o
ʻ
ziga xos xususiyatlari ham mavjud. Bu shaxsiy kompyuterlarning
ommaviylashgani darajasiga, tarmoqning tarqalishi va ishonchliligiga, aloqa liniyalarining rivojlanish darajasiga, iste'molchilar xulq
atvorining milliy xususiyatlariga va boshqa ko'plab omillarga bog'liq.
Tashkiliy jihatdan raqamli bozorlarni bir nechta turlarga bo'lish mumkin.
1. .