2021, Maxsus son “pedagogik mahorat” ilmiy-nazariy va metodik jurnal issn 2181-6883

“PEDAGOGIK MAHORAT” ILMIY-NAZARIY VA METODIK JURNAL 2021, Maxsus son
 
78 
fikrimizning dalilidir. Hozirgi kunda zamonaviy darsga juda katta talablar qoʻyilmoqda. Bu talablardan biri 
dars jarayonida informatsion texnologiya va elektron qoʻllanmalardan oʻz oʻrnida va oqilona foydalanishdir. 
Ammo umumiy oʻrta ta’lim maktab chizmachilik fanida informatsion texnologiya va elektron qoʻllanmalardan 
foydalanishning amaliy va nazariy asoslari haligacha toʻliq oʻrnatilmagan. 
Elektron darslik yoki oʻquv qoʻllanmasi deganda keng ma’noda axborotlarning yangi avlodi, an’anaviy 
darsliklarning afzalliklarini komputer texnologiyasi bilan uyg’unlashtirishga yordam berdigan, oʻquv 
axborotlarning koʻp variantli (musiqa, suxandon ovozi, matn, tasvir, multimedia) didaktik tizimini tushunamiz. 
Elektron qoʻllanma maxsus ssenariy asosida tayyorlanadi. Didaktik tizimli elektron darslik bir nechta tarkibiy 
qismlardan iborat. 
Musiqa
– elektron darslikning alohida qismi boʻlib, elektron darslikning mavzusi va mazmunidan kelib 
chiqib, unga uyg’unlashgan musiqa tanlanadi. 
Matn
– har bir elektron darslik, albatta, tegishli matn bilan berilishi, unda oʻquvchi bilib oladigan ilmiy 
tushunchalarning ta’rifi ixcham va loʻnda ifodalanishi, har bir paragrafga aloqador sarlavhalar ostida 
oʻzlashtirilishi lozim boʻlgan tayanch tushunchalarning ta’rifi berilishi kerak. 
Suxandon soʻzi
– har qanday oʻquv fanidan ishlab chiqariladigan elektron darsliklarda suxandon 
ovozidan foydalaniladi, ammo uning soʻzi matnni aynan takrorlanmasligi kerak. Agar oʻquvchi suxandonning 
soʻzini bir eshitishda tushunmasa, uni takror tinglash imkoni boʻlishi lozim. 
Video tasvir 
– har qanday elektron darslikning eng muhim tarkibiy qismlaridan biridir. Tasvirlar ikki 
yoki har xil rangli qilib tayyorlanishi, u matndagi ilmiy va boshqa tushunchalarning mohiyatini ochib berishi, 
matn bilan koʻrgazmaning uyg’unligini ta’minlashi va darslikka kiritiladigan koʻrgazmali (illustrativ) 
materiallarga qoʻyildigan barcha texnik va didaktik talablar darajasida boʻlishi lozim. Har bir tasvir matn 
ifodalangan betda joylashishi kerak, aks holda oʻquvchining fikri chalg’ishi mumkin. 
Multimedia 
– elektron darsliklarning xarakterli xususiyatlaridan eng muhimi, u harakatning 
mavjudligini ifoda etadi, aks holda u oddiy darslikdan farq qilmasligi mumkin.