2021 denov tadbirkorlik va pedagogika instituti ijtimoiy – gumanitar fakulteti «ilmiy tadqiqotlar metodologiyaSI»

O‘QUV TOPSHIRIQLAR


2. Muammoli vaziyat

Muammoli topshiriq

Vaziyat. Tadqiqot mavzusini tanlash
Vazifa. Tadqiqot mavzsusining samaradorligini aniqlang..
II. Uslubiy tavsiyalar
1. Muammoviy tahlilning bosqichlari.
Birinchi bosqich – muammoning asosiy mazmunini ajratib olishni taklif qiladi, tadqiqot obektini aniqlab, shakl beradi.
Ikkinchi bosqich – muammoli vaziyatni tahlil qilish – obektning ћolatini aniqlaydi, asosiy qirralariga etibor qaratadi, muammoli vaziyatning hamma tomonlarini tahlil qiladi.
Uchinchi bosqich – muammoni echish uchun barcha vaziyatlarni ko‘rib chiqadi, muqobil vaziyatni yaratadi.
To‘rtinchi bosqich – muammoning echimini aniq variantlardan tanlab oladi, muammoning aniq echimini topadi.
2. Vazifani bajarish ketma-ketligi:
1) Muammoni shakllantiring.
2) Vaziyatni tahlil qiling, sabablarini ko‘rsating.
3) Vaziyatdan chiqib ketish harakatlarni izlab toping.
4) Jadvalni to‘ldiring.
5) Aniq yakuniy xulosa chiqaring.

1. 
   «Muammoli vaziyat» jadvali.
   

Muammoli vaziyat turi	Muammoli vaziyatning sabablari	Vaziyatdan chiqib Ketish harakatlari

MALUMOT AXBOROT MATERIALLAR

1. Talabalarning bilim va ko‘nikmalarini

baholash mezonlari

Guruh	Baho	Baholash ko‘rsatkichlari va mezonlari			Jami
		Topshiriqni aniq bajardi	Muammoga echim topdi	Faol qatnashdi
	Ball	1,5	1,0	0,5	3
1.
2.
3.

Guruh ishlarini umumlashtiruvchi baho

Guruh	1	2	3	Jami ball	Baho
1
2
3

2,2 – 3 ball – alo
1,2 – 2,5 ball – yaxshi
0,5 – 1,1 ball – qoniqarli
0 – 0,5 ball – qoniqarsiz
O‘QUV TOPSHIRIQLAR
O‘quv topshiriq:

“Baliq skeleti” texnikasi asoida “Ilmiy tadqiqot ishlarini rasmiylashrish?” savoliga javob beriladi. Ushbu texnologiya kata muammolarning echimini topishga qaratilgan. yuqori qismida muammolar turi yozilsa, pastki qismida esa muammolarni tasdiqlovchi dalillar yoziladi.

MUSTAQIL NAZORAT UCHUN O‘QUV TOPSHIRIQLAR
1.Mustaqil ishlash uchun nazorat savollar:

1. 
   «Argument» tushunchasini talqini.
   
2. 
   Argumentatsiya qanday jarayonni bildiradi?
   
3. 
   Argument qanday talabalarga javob berishi kerak?
   
4. 
   Isbot nima? Isbotni tarkibiy qismlarini izohlab bering?
   
5. 
   Isbotda namoyish nimani bildiradi?
   
6. 
   Raddiya nima?
   
7. 
   Qanday holatlarda raddiya amalidan foydalanadilar.
   
8. 
   Baxs, uning bilishdagi roli va amahiyatini
   
9. 
   Ilmiy diskussiya nima?
   
10. 
    Diskussiyani olib borish modelini izohlab bering?
    

TAKLIF VA MULOЋAZALAR UCHUN


4.2.1. Bilimlarni kengaytirish va chuqurlashtirishga asoslangan amaliy mashg‘ulot bo‘yicha reja topshiriq va O‘quv-uslubiy hujjatlari (1-mashg‘ulot)

Tadqiqotchi faoliyati va unga qo‘yiladigan malakaviy talablar Amaliy mashg‘ulot rejasi: 1. Tadqiqotchi uchun zarur bo‘lgan malakaviy talablar 2. Zehn va ishchanlikni saqlash. 3. Tadqiqot texnologiyasi. 4. Tadqiqot samaradorligi. 4. G‘oya va mafkuraning uzviy bog‘liqligi
O‘quv mashg‘ulotining maqsadi: Bilimlarni chuqurlashtirish va mustaxkamlash.
O‘quv faoliyatining natijasi: Zehn va ishchanlikning mohiyati va mazmunini tushunib oladilar; Tadqiqot texnologiyasi haqida bilimga ega bo‘ladilar; Tadqiqot samaradorligi haqida bilimga ega bo‘ladilar;
Mustaqil o‘rganish uchun topshiriqlar: Topshiriq 1. “3x3 loyixasi” va FSMU qoidasi bilan tanishish. Yeslatma: I.1.3 – ga qarang. Topshiriq 2. Guruhlarda topshiriqni bajarish. Yeslatma: I.2,3. - ga qarang. Topshiriq 2. Baholash mezonlari va kichik guruhlarda ishlash qoidalari bilan tanishish. Yeslatma: II.1.2 - ga qarang.
Nazorat shakli: Kuzatish, Og‘zaki nazorat, yozma nazorat, O‘quv topshiriq	Mavzu bo‘yicha maksimal ball: 1,5ball Talabaga qo‘yilgan ball:	O‘qituvchi imzosi:

O‘QUV TOPSHIRIQLAR

1. “3x3 loyixasi” qoidasi

I.2. O‘quv topshiriq:

1 – gurux topshirig‘i:
Quyidagi fikrlarni davom etdiring: “Ijodiyot bu .....”
2 - gurux topshirig‘i:
Quyidagi fikrlarni davom etdiring: “Ilmiy muammo bu...........”
3 – gurux topshirig‘i:
Quyidagi fikrlarni davom etdiring: “ilmiy tadqiqot bu.......”

I.3. FSMU texnologiyasi

Ushbu texnologiya munozarali masalalarni xal etishda hamda O‘quv jarayonini baxs-munozarali o‘tkazishda qo‘llaniladi, chunki bu texnologiya talabalarni o‘z fikrini ximoya qilishga, erkin fikrlash va o‘z fikrini boshqalarga o‘tkazishga, ochiq xolda baxslashishga hamda shu bilan birga baxslashish madaniyatini o‘ratadi.Tinglovchilarga tarqatilgan oddiy qog‘ozga o‘z fikrlarini aniq va qisqa xolatda ifoda etib, tasdiqlovchi dalillar yoki inkor etuvchi fikrlarni bayon etishga yordam beradi. F – fikringizni bayon eting S – fikringiz bayoniga sabab ko‘rsating M – ko‘rsatgan sababingizni isbotlovchi dalil keltiring U – fikringizni umumlashtiring

O‘quv topshiriq:

“Ilmiy tadqiqotda argumentatsiyani ishlatish?” savolini yo‘naltiruvchi uslubiy tavsiyalar yordamida jadvalda javob berish
Yo‘naltiruvchi uslubiy tavsiyalar:
Isbotlash yo‘llari va usullari.

Savol	Ilmiy tadqiqotda argumentatsiyani ishlatish
(F)Fikringizni bayon eting
(S)Fikringiz bayoniga sabab ko‘rsating
(M)Ko‘rsatgan sababingizni isbotlovchi dalil keltiring
(U)Fikringizni umumlashtiring

II. MALUMOT AXBOROT MATERIALLAR

II.1. Gurux bo‘yicha baxolash mezonlari
Har bir gurux boshqa guruxlarni baxolaydi. Har talab bo‘yicha – 3,5 ball

Gurux №	Tushunarli va aniq javob (1,5)	Ko‘rgazma-lilik (1,0)	Reglamentga amal qilish (0,5)	Gurux faolligi (0,5)	Jami ball
1.
2.
3.
4.

Hisob natijasi

Guruxlar №	Umumiy ball	Umumiy ball	Umumiy ball	Umumiy ball	Umumiy ball
1.
2.
3.
4.
Umumiy hisobBallari
Baxo

Baxo: 2,4 – 3,5 ball – alo baxo

1,3 – 2,3 ball – yaxshi baxo
0 – 1,2 ball – o‘rta baxo

II.2. Kichik guruxlarda ishlash qoidasi

Talabalar ishini bajarish uchun zarur bilim va masalalarga ega bo‘lmogi lozim. Guruxlarga aniq topshiriqlar berilmog‘i lozim. Kichik gurux oldiga qo‘yilgan topshiriqni bajarish uchun etarli vaqtajratiladi. Guruxlardagi fikrlar chegaralanmaganligi va tazyiqqa uchramasligi xaqida ogoxlantirilishi zarur. Gurux ish natijalarini qanday taqdim etishini aniq bilishlari, o‘qituvchi ularga yo‘riqnoma berishi lozim. Nima bo‘lganda ham muloqotda bo‘ling, o‘zfikringizni erkin namoyon eting.

.2. «Qanday» organayzerini to‘ldiring

Мавзуни танлаш

Qanday?

Qanday

Qanday?

Qanday?

Q anday? Qanday?

Qanday?
Qanday? Qanday?
Qanday?
MALUMOT AXBOROT MATERIALLAR
1. Guruhlarning bilim va ko‘nikmalarini baholash mezonlari

Topshiriqlar, baholash ko‘rsatkichlari va mezonlari	I guruh	II guruh
1-topshiriq: (1,5 ball)
- savol yoritib berildi (0,5 ball)
- reglamentga etibor qaratildi (0,5 ball)
- guruh faol qatnashdi (0,5 ball)
2-topshiriq: (1,5 ball)
- muammo aniq echimini topdi (0,5 ball)
- mantiqan to‘g‘ri xulosa chiqarildi (0,5 ball)
- misollar bilan umumlashtirildi (0,5 ball)
Jami: (3 ball)

0,5 ball – «alo» 2,5 – 3 ball – «alo»
0,4 ball – «yaxshi» 1,9 – 2,4 ball – «yaxshi»
0,3 ball – «qoniqarli» 2,3 – 1,8 ball – «qoniqarli».

2. Kichik guruxlarda ishlash qoidasi

Talabalar ishini bajarish uchun zarur bilim va masalalarga ega bo‘lmogi lozim. Guruxlarga aniq topshiriqlar berilmog‘i lozim. Kichik gurux oldiga qo‘yilgan topshiriqni bajarish uchun etarli vaqtajratiladi. Guruxlardagi fikrlar chegaralanmaganligi va tazyiqqa uchramasligi xaqida ogoxlantirilishi zarur. Gurux ish natijalarini qanday taqdim etishini aniq bilishlari, o‘qituvchi ularga yo‘riqnoma berishi lozim. Nima bo‘lganda ham muloqotda bo‘ling, o‘zfikringizni erkin namoyon eting.