2019–2021 йилларда Ўзбекистон Республикасини инновацион ривожлантириш стратегиясини тасдиқлаш тўғрисида

усуллари яратилди.

Тўртинчи саноат инқилобининг пойдеворига айланишнинг энг яхши имконияти қандай технологияларга эга? Буни ҳеч ким ишонч билан башорат қила олмайди. Лекин энг сўнгги технологиялар бўйича юздан ортиқ глобал экспертлар у сунъий ақл, тарқатилган рўйхатга олиш ва янги ҳисоблаш технологиялари бўлади, Бундан ташқари, энергия ва биологик технологиялар бошқа соҳаларга катта таъсир кўрсатади.

• Мисол учун, янада кучли компьютерларда такомиллаштирилган кучли компьютерлар яратиш имконини беради, янги материаллар ишлаб чиқаришни тезлаштиради. Янги материаллардан роботлар ва дронлар учун янги имкониятлар очиб, каттароқ қувватга ва камроқ оғирликка эга батареялар тайёрлаш мумкин бўлади - ва ҳоказо. Технология жабҳада, кўпроқ ва кўпроқ ажабланарли ва истиқболли йилган содир бўлиши мумкин. Демак, яккаланган, вертикал йўналтирилган ташкилий тузилмаларини ўзгартира олмайдиган давлат ва хусусий ташкилотлар вазиятни камроқ назорат қилишлари мумкин.
• Тўртинчи саноат инқилоби технологиялари ҳам истеъмолчилар учун танловни кенгайтиради, харажатларни камайтиради ва сифатни яхшилайди. Ва улар яратган қўшимча қийматни ўлчаш жуда қийин бўлади.

• Деярли барча соҳаларда зарур илғор материаллар каби, ва виртуал ва бойитилган ҳақиқат воситалари дунёни идрок янги йўлларини яратди. Бундай башоратлар мантиқий, чунки бошқа технологиялар янада самарали алгоритмлар, янада кучли компьютерлар ва янги хусусиятларга эга бўлган жисмоний материаллардан фойдаланишдан қандай фойда олишини
• тасаввур қилиш осон.

• Мумкин бўлган тенгсизлик ҳақида ташвиш тўртинчи саноат инқилобининг кўплаб технологияларининг тузилиши ва имкониятлари турли даражаларга марказлаштирилмаганлиги билан бироз юмшатилиши мумкин. Мисол учун, блоcкчаин шаффоф ва аноним битимлар учун тарқатилган платформа сифатида ишлайди ва 3D босма узоқ муддатда ишлаб чиқаришни демократлаштиришга олиб келади. Геном ўзгартириш мумкин, ҳатто биотехнологиялар камтарона молиявий постлар билан одамлар учун ҳозир мавжуд. Шу нуқтаи назардан демократлаштириш шуни англатадики, технологиялар рақамли инфратузилма ва билимлар глобал миқёсда тарқалади. Бу технология ва унинг саноат ва жамиятдаги ўрни ҳақидаги қарорлар ҳам демократик йўл билан қабул қилинишини англатадими?

• Кўплаб касблар автоматлаштириш хавфи остида. Бу хавф олдинги саноат инқилоблар пайтида анча юқори бўлади ва технология тез тарқалиши кўпроқ ва кўпроқ одамлар тез ўз иш ўринларини йўқотади, деган маънони англатади. Шу билан бирга илғор технологик соҳаларда янги иш ўринлари бугунги кунда аввалги йилларга нисбатан камроқ пайдо бўлади. Янги тармоқларда иш ўринлари техник билим ва жисмоний кўникмаларини талаб, қайси кам малакали ишчилар учун муаммо яратади.
• Илғор иқтисодиёти, янги иш ўринлари кўпчилик эркин томонидан тўлдирилади. Улар тўла вақтли ходимларга эга бўлган ҳуқуқий кафолатлар ва ижтимоий имтиёзларга эга эмас. Масалан, Қўшма Штатларда 2005-2015-йилларда яратилган янги иш ўринларининг 94 фоизи ижтимоий ҳимоя, меҳнат ҳуқуқлари, ҳатто ходимлар томонидан ҳар қандай мазмунли назорат чекловлари билан иш билан бандликнинг муқобил шакли остида яратилган

• Кўпчилик мамлакатларда трансферт тўловлар, кўпинча давлат харажатлари ва ижтимоий дастурлар шаклида бозор даромадларини қайта тақсимлашда муҳим рол ўйнайди. Масалан, Швецияда структуравий тенгсизлик АҚШ, Сингапур, Мексика ва Туркияга нисбатан катта, лекин солиқлар ва трансферт тўловларини чегириб ташлагандан сўнг Гини коеффициенти бу мамлакатларнинг барчасидан кичик бўлади. Бу муаммонинг турли ечимлари таклиф этилади, масалан, умумдавлат асосий даромади, роботлардан олинадиган солиқ ёрдамида олинадиган маблағлар бундай қонун лойиҳаси Сан-Франсискода кўриб чиқилаётганлиги маълум.

•