2019-yil tabiiy fanlar fakulteti

Foydalanish sohasi: 
o’simliklarni himoya qilish, ilmiy tadqiqotlar. 
Qishloq xo’jaligi ekinlari va mevali bog’ zararkunandalariga qarshi kurash; 
hasharotlarning mavsumiy rivojlanish muddatlari va miqdor zichliklarini tadqiq 
etish. 
Iqtisodiy samaradorligi: 
bir mavsumda bir necha marta kimyoviy vositalar 
sotib olish sarfi kamayadi; kimyoviy vositalarni qo’llashga ketadigan ishchi kuchi 
va ortiqcha mablag’ talab qilinmaydi; bir dona uskunadan bir necha yil davomida 
foydalanish mumkin.
2-ishlanma 
 
Ishlanmaning tahlili:
 
Xonadonlarda, tomorqalarda mevali va manzarali 
daraxtlarni hasharotlardan himoya qilish uchun zaxarli kimyoviy moddalardan 
foydalaniladi. Bu esa insonlar, ayniqsa yosh bolalar sog’lig’iga zararli ta’sir 
ko’rsatmoqda. Tungi yoritkichli uskuna yordamida zararkunanda hasharotlarni 
tungi faol davrida bir vaqtning o’zida ko’plab turlarini tutish imkonini beradi. 
O’simliklar tarkibining kimyoviy vositalardan holi bo’lishiga ham erishiladi. Atrof 
muhit uchun esa mutlaqo zararsiz. Ushbu uskuna yordamida faqatgina yuqorida 
keltirilgan hasharotlarni emas, balki, zararkunanda tunlamlar, sikadalar, 
chigirtkalar, zlatkalar va boshqalarni ham tutish mumkin. Tutilgan hasharotlar 
orasidan zararkunandalari ajratib olinib foydali hasharotlar tabiatga qo’yib 
yuboriladi. 
Uskunaning tavsifi:
Uskuna tunda kam quvvatli elektr toki yordamida ishga 
tushiriladi. Uzluksiz elektr manbayi yoki zaryadlanuvchi tungi yoritkichlarning 

---

75
kichik akkumlyatorlaridan foydalanish mumkin. U 3 asosiy qismdan iborat – kirish 
qismi, yig’uvchi qism va yorituvchi qism. Balandligi 70 sm, diametri 40 sm ni 
tashkil etadi. Asosiy qismlarni yasash uchun oddiy yog’och va yupqa metall 
plastinkadan foydalaniladi. Kirish qismi konus shaklida bo’lib, zanglamaydigan 
metall setkadan yasaladi, ushbu setka orqali hasharotlar yig’uvchi qismga o’tadi. 
Yorituvchi qism tejamkor lampalardan tashkil topgan bo’lib, bu qism orqali tunda 
hasharotlar jalb qilinadi. Yorituvchi lampalar piramida va yig’uvchi qism oralig’ida 
– markazda joyashtiriladi. Yig’uvchi qism ikkita bir-biriga uchlari bilan qarama-
qarshi joylashgan voronkalardan iborat. Ustki va ostki voronkalar silliq, 
zanglamaydigan metaldan yasaladi. Bu hasharotlarning ustki voronkadan sirpanib 
ostki voronkaga tushishiga va qaytib chiqib ketmasligini ta’minlaydi. Uskunaning 
eng tepa qismida ilmoq bo’lib, uni daraxtlarning yirik shoxlariga osib qo’yish ham 
mumkin. Tepa qismga lampalarni yomg’irdan saqlovchi soyabon o’rnatiladi.