2019 O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi termiz davlat universiteti

Fe’lning tuzilish jihatdan turlari

1. Sodda fe’llar:

1) tub: kel, yur; 2) yasama: ishla.

2. Qo’shma fe’llar: olib keldi, javob berdi, qarshi oldi, gurs etdi.

3. Juft fe’llar ikki fe’lning qo’shaloq kelishidan hosil bo’ladi: kirmadi-qo’ydi, aytdi-qo’ydi, gapirdi-qo’ydi. Oldi-berdi, keldi-ketdi, qo’ydi-chiqdi fe’llari ot turkumi, oldi-qochdi (gaplar), kuydi-pishdi (odam) fe’llari esa sifat turkumiga o’tgan hisoblanadi.

4. Takroriy fe’llar bir fe’lning takrorlanishidan hosil bo’ladi: o’qidi-o’qidi, yozdi-yozdi, ko’ra-ko’ra, yig’lay-yig’lay.

6-ilova

Bilimlarni tekshirish uchun test topshiriqlar

1. Qaysi qatorda tub fe’l bor?

A) qiynamoq V) eskirmoq

S) to’latmoq D) yozdirgizmoq

E) berkitmoq.

2. Qaysi qatorda qo’shma fe’llar bor?

A) xursand qildi, olib keldi

V) o’qib chiqdi, so’ray boshladi

S) yozib turdi, ko’ra boshladi

D) yiqila yozdi, ko’rinib turibdi

E) barcha qatorda berilgan.

3. Qo’shma fe’l yo’q gapni aniqlang.

A) Akbar do’stlarini har qanday vaziyatda ham himoya qiladi V) Mezbon mehmonlarni xonaga taklif qildi. S) Hakimjon qo’l qovushtirib javob berdi D) Kutubxonadan kerakli kitoblarni olib keldim. E) O’ktam beixtiyor kulib yubordi

4. Fe’l yasovchi qo’shimchalarni toping.

A) –kor, -bon, -zor, -lan V) -lan, -lar,

-chilik, -dir S) –i, -illa, -ira, -t

D) -sira, -simon, -a, -sa E) -lan, -la,

-a(y), -g’oq

5 Fe’l yasovchi qo’shimchalar berilgan qatorni toping.

A) –siz, -in, -chan, -dor V) –lik,

-li, -day, -simon S) –chan, -qoq,

-li, -xon D) –do’z, -g’ich, -moq

E) –sira, -lash, -ira.

6 Yasama fe’llarni toping.

A) tinchi, guldura, qisqardi

V) o’qigan, yozilgan, yuborilgan

S) oqqan, qoramtir, to’qilgan

D) guvillab, borgan, yodlaguncha

E) qaramoq, tinglash, tovush.

7 Qaysi qatorda tub fe’l berilgan?

A) kechikmoq V) boyimoq S) to’latmoq D) qichqirmoq E) shildiramoq.

85 Qaysi qatordagi so’zdan fe’l yasalganda, o’zakda fonetik o’zgarish bo’lmaydi?

A) son V) sog’ S) ot D) ong E) yosh.

8Fe’l yasovchi qo’shimchalar berilgan qatorni aniqlang.

A) -chan, -qoq, -li, -xon V) -do’z,

-g’ich, -moq, -choq S) -siz, -(i)n,

-chan, -dor D) -lik, -li, -day,

-simon E) –la, -a, -illa, -lan.

9 Qaysi gapda juft fe’llar mavjud?

A) Onasiga u haqda bilganlarini aytdi-qo’ydi, o’ylab o’tirmadi. V) Qo’ydi-chiqdini eshitsam, yuragim orqaga tortib ketadi. S) To’y o’tib, keldi-ketdi ancha kamaygan edi. D) Senga ergashib bor-yo’g’imdan ayrildim.

E) Barcha qatordagi gaplarda juft fe’llar mavjud.

10 Qo’shma fe’l yo’q gapni toping.

A) Akbar do’stlarini har qanday vaziyatda ham himoya qiladi V) Mezbon mehmonlarni xonaga taklif qildi. S) Hakimjon qo’l qovushtirib javob berdi D) Kutubxonadan kerakli kitoblarni olib keldim. E) Qish bo’yi to’plangan namni saqlab qolamiz.