2019 O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi termiz davlat universiteti

So’zlarni bog’lab qo’shish yordamida (kompozitsiya yoki sintaktik usul)

Bu usul bilan qo’shma fe’llar yasaladi:

1. Fe’l bo’lmagan so’z bilan fe’lning birikishidan: dam olmoq, himoya qilmoq, paydo bo’lmoq, gurs etmoq. Bunday fe’llar ot, sifat, olmosh, son, undov va taqlid so’zlarga qilmoq, etmoq, bo’lmoq, demoq kabi so’zlarni qo’shish yordamida hosil qilinadi: himoya qilmoq, kasal bo’lmoq, nima qilmoq, bir bo’lmoq, gurs etmoq, dod demoq. Bularning ayrimlari sodda fe’lga sinonim bo’ladi: tasdiq qildi - tasdiqladi, yordam berdi - yordamlashdi.

2. Ikki fe’lning birikishidan: sotib olmoq, chiqarib olmoq, olib kelmoq, kirib chiqmoq, sotib olib bermoq.

Qo’shma fe’llar ajratib yoziladi: hal qilmoq, kasal bo’lmoq. Nutqimizdagi o’qib chiqdi, ko’rib bo’ldi, boshlab yubordi kabilar qo’shma fe’l emas, chunki ular yangi lug’aviy ma’no ifodalamaydi, bular ko’makchi fe’lli so’z qo’shilmalaridir.

 7-slayd