2019 O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi termiz davlat universiteti

3-ilova Mustaqil ishlarni tekshirish; Talabalarning uyda mustaqil tarzda turli badiiy asarlardan olib kelgan mavzuga oid gaplari tahlil qilinadi. Javoblarning to’g’riligi talabalar tomonidan kuzatilib, tegishli o’rinlarda tuzatishlar kiritilib boriladi.

4-ilova Test topshiriqlari

1 Ko’makchi fe’lli so’z qo’shilmasi tarkibidagi yetakchi va ko’makchi fe’llar qanday qo’shimchalarni qabul qilishi mumkin?

A) yetakchi fe’llar – shakl yasovchilarni; ko’makchi fe’llar – so’z o’zgartuvchi qo’shimchalarni V) yetakchi fe’llarga shakl va so’z o’zgartuvchi qo’shimchalar qo’shilmaydi, ushbu qo’shimchalar ko’makchi fe’llarga qo’shilishi mumkin S) yetakchi fe’llarga shakl yasovchilar, ko’makchi fe’llarga shakl va so’z o’zgartuvchi qo’shimchalar qo’shilishi mumkin D) shakl va so’z o’zgartuvchi qo’shimchalar yetakchi yoki ko’makchi fe’llarga qo’shilishi mumkin Ye) ko’makchi fe’lli so’z qo’shilmalarida faqat ko’makchi fe’llargagina so’z o’zgartuvchi qo’shimcha qo’shiladi.

2 Ko’makchi fe’llar qanday so’zlarga bog’lanishi mumkin?

A) otga V) sifatga va ravishga S) fe’lga D) sifatga, ravishga, fe’lga Ye) hech qaysisiga

3 Tiz cho’kib yashaguncha, tik turib o’lmoq yaxshiroq gapidagi ravishdosh anglatgan ma’noni aniqlang.

A) maqsad ma’nosi V) harakat belgisi ma’nosi S) payt ma’nosi D) qiyos ma’nosi Ye) A, V, S, D

4 Ko’makchi fe’l yo’q qatorni toping.

A) So’zlaring yuragimni kemirib tashlayapti. V) Nazarimda, siz ham qiynalibroq qolibsiz. S) O’rnidan ko’tarilib, tikilibroq qaradi. D) Gap bilan uzib-uzib oldi. Ye) Barcha qatorlarda bor

6 Berilgan gapdagi sifatdosh qaysi zamon ko’rsatkichini olgan? Derazasi ko’chaga qaragan uy oynalaridan tashqariga chiroq yorug’i tarqalmoqda.

A) o’tgan zamon V) hozirgi zamon S) kelasi zamon D) sifatdoshda zamon ko’rsatkichi bo’lmaydi Ye) bu gapda sifatdosh ishtirok etmagan.

7 Berilgan gapda ravishdosh qanday ma’no anglatyapti? Lom-mim demay, chirqillab yig’layotgan bolani kursiga o’tqazib qo’ydi.

A) maqsad V) holat S) payt D) sabab Ye) bu gapda ravishdosh emas, sifatdosh ishtirok etgan.

8 Ravishdosh ko’rsatkichlaridan iborat bo’lgan qatorni aniqlang.

A) –guncha, -y, -ib, -gan, -gani

V) –di, -a, -gach, -gani, -ib S) –qach,

-qani, -guncha, -y, -b D) –-y, -gali,

-yapti, -cha, -a Ye) –gani, -gan, -sa, -y,

-quncha.

9 O’qiy boshlamoq, yoza olmoq kabi birikuvlarda yetakchi fe’l bilan ko’makchi fe’lni bog’lash uchun xizmat qilgan grammatik ko’rsatkich qaysi qatorda to’g’ri ifodalangan?

A) ravishdosh yasovchi qo’shimcha V) sifatdosh yasovchi qo’shimcha S) ikki so’zni bog’lash uchun xizmat qilgan fonetik tovush D) fe’l yasovchi qo’shimcha Ye) harakat nomi yasovchi qo’shimcha.

10 Aytib berib tura qol shaklidagi birikuv qaysi qatorda to’g’ri ifodalangan?

A) aytib berib tura – mustaqil fe’l, qol – ko’makchi fe’l V) aytib berib – yetakchi fe’l, tura qol – ko’makchi fe’l S) aytib – mustaqil fe’l, berib tura qol – ko’makchi fe’l D) aytib berib – mustaqil fe’l, tura qol – ko’makchi fe’l Ye) qo’shma fe’l.

Mashg’ulotni yakunlash.O’qituvchi mashg’ulotning qanday darajada amalga oshirilganligini talabalarga ma’lum qiladi, ularni rag’batlantiradi va to’plagan ballarini izohlab eshittiradi. Keyingi mashg’ulotda qilinadigan ishlar (vazifalar)xususida o’z mulohazalarini bayon qiladi.