2019 O‘qish oxi

Vaqting  ketdi  –  naqding  ketdi
Kavsar  Turdiyeva
(Ertak)
1
Sizlarda  shunday  bo‘ladimi?  Biror  ish  qilish
zarurligini  bilasiz-ku,  ammo  to‘satdan  hamma
vaqtingiz  umuman  kerak  bo‘lmagan  o‘yin  bilan
o‘tib  ketadi.
Shaharchada  kompyuter  o‘yinlari  xonasi  ochil-
di-yu,  hamma  mittivoylar  shu  yerga  qatnay
boshlashdi.  Uni  kim  ochdi,  dersiz?  Albatta,  bosh-
qa  shaharchadan  kelgan  Foydaxo‘r.
U  birin-ketin  hamma  joyda  kompyuter  xo-
nalari  ochib,  ancha  foyda  ko‘rgan.  Quvnoq
shaharchada  ham  ishini  davom  ettirdi.  Xona
esa  mijoz-o‘yinchilar  bilan  to‘ldi-qoldi.  Foyda-
xo‘rning  asosiy  shiori:  Vaqt  –  bu  pul!  Yarim
soat  o‘tirasizmi,  bir  soatmi,  shunga  qarab  pul-
http://eduportal.uz

---

39
ni  to‘lab  ketaverasiz,  pulingiz  bo‘lmasa  molingiz-
dan  hisob-kitob  qilishingiz  mumkin.  Masalan,
novvoy  bo‘lib  ishlayotgan  Bo‘rsildoq  kompyuter
o‘yiniga  Foydaxo‘rga  pul  o‘rniga  non  tashiyapti.
Chunki  bor  pulini  o‘ynab  tugatib  bo‘lgan.
Foyda  Foydaxo‘rning  ko‘zini  ko‘r  qilib  qo‘y-
gan.  U  hamma  joyga  e’lonlar  osar,  natijada
maktablardagi  o‘quvchilar  darsga  kirish  o‘rniga
kompyuter  xonasiga  qatnashar,  haydovchilar  ham
o‘yinlarga  qiziqib  ketgani  uchun,  mashinalar  to‘x-
tab  qolgan,  do‘konlar  ham  yopiq  edi.
Shunday  voqealar  bo‘lib  turganda,  Qoyilbek
qanday  qilib  bu  bema’nigarchilikka  chek  qo‘-
yish  mumkin,  deb  Ziyrakbekka  maslahat  soldi.
–  Ha,  o‘ylab  ko‘rish  kerak  ekan!
Qoyilbek  biroz  o‘ylandi-da,  ko‘zlari  yorishib
ketdi.
–  Do‘stlar,  men  topdim!  Mittilar  orasida  „Bir
oy  ichida  nimalarga  erishding?“  degan  so‘rov-
noma,  so‘ng  „Vaqting – baxting“  degan  tan-
lovni  ham  o‘tkazamiz.
–  Juda  to‘g‘ri!  Ziyrakbekka  bu  ish  yoqdi.
Tanlov  boshlandi.  Uni  Yoqimtoy  va  Iltimos-
xonlar  olib  bordilar.
1.  Foydàxo‘rning  asosiy  shiori  nima  edi?
2.  Siz  o‘z  vaqtingizni  qanday  taqsimlashi-
ngizni  daftaringizga  yozing.
http://eduportal.uz

---

40
2
–  Aziz  do‘stlar!  Iltimos,  eshitinglar:  „Ajoyib-
g‘aroyib  tanlovimiz  ochiq!“  deb  e’lon  qilinadi.
Biz  sahnaga  bir  oy  davomida  yutuqlarni  qo‘l-
ga  kiritgan,  vaqti  bekor  ketmaganlarni  taklif
qilamiz.
Yalolaxon  yangi  qo‘shig‘ini  aytdi.  Shirmoyxon
yangi  suratlarini  olib  keldi.
Shunda  sahnaga  Bo‘rsildoq  va  Pufakvoylar
ham  taklif  qilindi.
–  Marhamat,  bir  oy  ichida  qilgan  foydali
ishlaringizni  aytib  bering,  –  dedi  ularga  bosh-
lovchilar.
Ishkalvoy  yerga  qaradi.
–  Men  kompyuter  o‘ynadim  va  o‘ttiz  marta
yutdim.
–  Bundan  nima  foyda  ko‘rdingiz?
–  Hech  nima.
http://eduportal.uz

---

41
–  Siz-chi,  Bo‘rsildoq?  Non  yopib  odamlarni
xursand  qildingizmi?
–  Yo‘q,  men  non  yopib  qarzlarimni  to‘ladim.
–  Qanday  qarzlaringizni?
–  Har  kuni  kompyuter  o‘ynaganim  uchun
yig‘ilgan  qarzimni.
–  Endi  esa,  aziz  do‘stlar,  biz  „Vaqting  –
baxting“  nomli  tanlovning  eng  quvonchli  daqi-
qalariga  yetib  keldik.
–  Biz  g‘oliblarni  mukofotlaymiz.  Mukofotlar-
ni  topshirishni  Ishbilarmonga  bersak.
Ishbilarmon  g‘olib  ishtirokchilarni  mukofotladi.
Ayniqsa,  Qoyilbek  ko‘p  maqtovlar  oldi.  Axir
uning  havoni  tozalovchi  moslamasi  hamma
uchun  kerak  edi-da.
Pufakvoy  va  Bo‘rsildoq  bekor  o‘tgan  vaqtla-
riga  juda-juda  achinishdi.  Axir  bir  oyda  qan-
cha  ishlar  qilish  mumkin  edi.
Qoyilbek  xafa  bo‘lib  turgan  Pufakvoy  va
Bo‘rsildoq  tomonga  yaqinlashdi.
–  Do‘stlarim,  –  dedi  u,  –  aslo  xafa  bo‘l-
manglar.  Bunday  tanlovlar  endi  har  yili  o‘t-
kaziladi.  Sizlar  kelgusida  o‘zingizni  ko‘rsati-
shingiz  mumkin.
–  To‘g‘ri,  –  dedi  Pufakvoy,  –  men  pufak-
chalarga  turli  rasmlar  chizaman,  ajoyib  o‘yin-
choqlar  yasayman.
–  Men  esa  turli-tuman  shaklli  va  mazali
nonlar  pishiraman.  Balki  nonlarim  butun  dun-
yoga  mashhur  bo‘lar.
http://eduportal.uz

---

42
–  Unda  shoshilinglar!  –  dedi  Qoyilbek.  –
Axir  vaqting  ketdi  –  naqding  ketdi,  deb
bekorga  aytishmagan-ku!
1.  Qoyilbek  va  Ziyrakbek  nima  uchun  tanlov
uyushtirishdi?
2.  Nega  Bo‘rsildoq  mukofot  olmadi?
3.  Siz  ertakdan  qanday  xulosa  chiqardingiz?