Pinokkioning sarguzashtlari
Karlo Kollodi
(Ertak)
1
Bor ekan-u yo‘q ekan, bir g‘o‘la bo‘lgan ekan.
G‘o‘la bo‘lgandayam unaqangi asil nav da-
raxtning g‘o‘lasi emas, shunchaki o‘tinbop bir
g‘o‘la ekan.
Kunlarning birida o‘sha yog‘och g‘o‘la bir
keksa duradgorning uyiga tushib qolibdi. Bu
duradgor cholning ismi Antonio bo‘lsa ham,
odamlar uni „Usta Olcha“ deb atashardi. Ni-
maga desanglar, burnining uchi g‘arq pishgan
olchaga o‘xshab, doim qip-qizil, yaraqlab tu-
rardi.
Usta Olcha g‘o‘lani ko‘rib, juda ham xur-
sand bo‘ldi.
– Juda vaqtida ko‘rib qoldim-da, bu g‘o‘-
lani. Endi undan stolga oyoq yasayman, –
dedi. Shunday dedi-yu, ishga kirishdi. U g‘o‘-
lani po‘stloqdan tozalamoqchi bo‘lib, qo‘liga o‘tkir
boltasini oldi. Shu payt g‘o‘la ichidan alla-
kimning yolvoruvchi ovozi eshitildi:
– Voy, urmang meni!
http://eduportal.uz
167
Usta Olchaning qay ahvolga tushganini ko‘z
oldingizga keltirayotgan bo‘lsangiz kerak. U ta-
moman esankirab qoldi. Tovush qayoqdan
kelganini bilish uchun ustaxonaning har tomo-
niga ko‘z yugurtirib chiqdi. Biroq ustaxonada
hech zog‘ yo‘q edi.
– Haa, bo‘ldi, tushundim, – deb hiringladi
u. – Qulog‘im shang‘illagan bo‘lsa kerak.
Qani, ishga kirishaylik!
Shundan keyin u yana boltani qo‘liga oldi-
yu, g‘o‘lani chopdi.
– Voy, og‘ritvordingiz-ku! – deb chinqirdi
boyagi tanish ovoz. Usta Olcha uchun bu
dahshatning o‘zginasi edi. Qo‘rqqanidan og‘zi
lang ochilib qoldi, tili iyagigacha osilib tushdi.
Birozdan keyin o‘ziga keldi.
– Bo‘ldi, tushundim, – dedi qo‘rqoqligidan
xijolat bo‘lib. – Qulog‘im shang‘illaydigan bo‘lib
qolgan. Qani, ishga!
Usta g‘o‘lani silliq qilib randalash niyatida
boltani chetga qo‘yib, qo‘liga randa oldi. Le-
kin randani g‘o‘la ustida yurgizishi bilanoq ya-
na qulog‘iga o‘sha chiyildoq ovoz eshitildi:
– Vuy, tegmang axir menga. Hamma yo-
g‘imni qitiqlab tashladingiz-ku!
Bu gal usta Olcha xuddi yashin urgandek
„gurs“ etib yerga yiqildi. Birozdan keyin hu-
shiga kelib, ko‘zini ochsa, hali ham yerda
cho‘zilib yotibdi.
http://eduportal.uz
168
Afti jin chalgandek qiyshayib ketgan, bur-
nining to‘q qizil uchi qo‘rqqanidan to‘q zango-
ri rangga kirgan edi.
1. Usta Olcha kim edi?
2. Yog‘och g‘o‘la bilan qanday hodisalar ro‘y
berdi?
2
Shu mahal eshik taqillab qoldi...
– Kiravering, – dedi duradgor zo‘rg‘a, lekin
o‘rnidan turishga majoli yetmadi.
Ustaxonaga Jepetto ismli bir odam kirdi.
Qo‘shni bolalar bu cholning jig‘iga tegish
uchun unga „Zog‘ora non“ deb laqab qo‘-
yishgan edi. Chunki uning boshidagi sap-sariq
parigi zog‘ora nonga juda ham o‘xshab ke-
tardi.
– Salom, usta Antonio, – dedi Jepetto. –
Nega yerda o‘tiribsiz?
– Chumolilarga to‘rt amaldan dars beryap-
man.
– Omad tilayman!
– Xush ko‘rdik, Jepetto amaki.
– Huzuringizga bir iltimos bilan keldim.
– Bemalol so‘rayvering, – deb javob berdi
duradgor o‘rnidan turarkan.
– Bugun ertalab miyamga bir fikr kelib
qoldi.
http://eduportal.uz
169
– Qani, eshitaylik.
– Bironta yog‘och topib, undan alomat yo-
g‘och odam yasasam chakki bo‘lmasdi. U
yog‘och odam raqs tushishni, qilichbozlik qi-
lishni, umbaloq oshishni bilishi kerak. Shunga
siz nima deysiz?
– Barakalla, Zog‘ora non! – deb chinqirdi
boyadan beri allaqayoqdan eshitilayotgan hali-
gi ovoz. Jepetto amaki g‘azabdan achchiq qa-
lampirday qizarib ketdi, jahl bilan duradgorga
o‘shqirdi:
– Meni haqorat qilishga qanday jur’at et-
dingiz?
– Kim sizni haqorat qildi?
– Siz meni „Zog‘ora non“ deb atadingiz.
– Men aytganim yo‘q u so‘zni.
– Aytdingiz!
– Yo‘q!
– Aytdingiz!
Ular qizishgandan qizishib, bir-birlariga yo-
pishib goh tishlasha, goh timdalasha boshla-
dilar.
Nihoyat, jang tugab, ular bir-birlaridan ajra-
lishganida Jepettoning sariq parigini usta An-
tonio changallab olgan, duradgorning oq pari-
gini esa Jepetto tishlab turar edi.
– Ber parigimni! – deb baqirdi usta An-
tonio.
http://eduportal.uz
170
– Sen ham ber parigimni, keyin yarashamiz.
Chollar pariklarini ayirboshlab olishgach, bir-
birlarining qo‘lini siqishib, umrbod qalin do‘st
bo‘lib qolishga so‘z berishdi.
Shundan keyin Jepetto shumtaka g‘o‘lani qo‘l-
tig‘iga qistirib, oqsoqlagancha uyiga jo‘nadi.
1. Buratino haqidagi filmni ko‘rganmisiz?
Pinokkio qaysi jihati bilan Buratinoni eslatadi?
2. Albatta, „Pinokkioning boshidan kechirgan-
lari“ kitobini olib o‘qing. Uning boshqa
sarguzashtlarini ham bilib olasiz.
Download Do'stlaringiz bilan baham: |