2016 Kon ishlari asoslari p65

Metall foydali qazilmalarga qora, rangli, siyrak, qimmatbaho va boshqa metallar ajratib olinadigan rudalar kiradi. Nometall elementlar, birikmalar, qurilish materiallari, tirnovchi (obraziv) va boshqa materiallarni ishlab chiqarishda foydalaniladigan xomashyolar nometall foydali qazilma deb ataladi. Yonuvchi foydali qazilmalar (ko'mir, slanes, torf)dan yoqilg'i yoki kimyo sanoati uchun xomashyo sifatida foydalaniladi.
Foydali qazilmalarni boyitish texnologiyasi birin-ketin baja- riladigan qator jarayonlardan iborat bo'lib, boyitish fabrika- larida amalga oshiriladi. Foydali qazilmani qayta ishlash orqali undan tarkibida bir yoki bir necha qimmatli foydali komponenti ko'p, zararli unsurlari oz bo'lgan tovar mahsu- lotlarini ishlab chiqaruvchi korxona boyitish fabrikasi deyiladi. Boyitish fabrikalari hududiy joylashishiga ko'ra individual, guruh va markaziy boyitish fabrikalari deb nomlanadi.
Individual boyitish fabrikasi bitta shaxta (rudnik)dan qazib olingan foydali qazilmani boyitishga xizmat qiladi va ushbu shaxta hududida joylashadi.
Guruh boyitish fabrikasi o'zaro yaqin joylashgan shaxta (rudnik)lardan qazib olingan foydali qazilmani boyitishga mo'ljallangan bo'lib, shaxtalardan binning hududiga joylashgan bo'ladi.
Markaziy boyitish fabrikasi bir necha shaxta (rudnik)lardan qazib olingan foydali qazilmani boyitishga xizmat qiladi va alohida hududga joylashadi.
6.2. Boyitish jarayonlari va texnologik ko'rsatkichlari
Foydali qazilmalarni boyitish tayyorlovchi, asosiy va yor- damchi jarayonlardan tashkil topadi.