2 Ўзбекистон республикаси

 
1-амалий машғулот.
Муҳандислик графикаси фанларини ўқитишда 
педагогик ва ахборот технологиялари ҳамда хусусий методикалар. 
 
Режа: 
1. Мультимедиали дастурий-педагогик воситалардан фойдаланиб чизма 
геометрияни фанини ўқитишни ташкил этиш методикаси; 
2. Чизма геометрия дарсларида компьютер графикасини қўллаш 
методикаси. 
1. Мультимедиали дастурий-педагогик воситалардан фойдаланиб 
чизма геометрияни фанини ўқитишни ташкил этиш методикаси 
Таълим технологиялардан фойдаланиш ҳажми доимий равишда ортиб 
бормоқда. Баъзи профессор-ўқитувчилар ҳалигача ҳам технологиялардан 
фойдаланишни ўқув дастурларини ишлаб чиқишга жорий этишга маълум 
қисмида қаршилик қилмоқда, шунга қарамай баъзи ўқитувчилар ўзларининг 
ўрганиш курсларини ва дастурларини элктрон вариантда тузиш, ѐки ишлаб 
чиқилган курс ѐки PowerPoint тақдимотини интернетга юклашнинг энг оддий 
усули деб ҳисоблашади.
Таълимнинг кўриниши қандай бўлишидан қатъий назар (ҳоҳ у оддий 
синфдаги дарс ѐки масофали ўқитиш, электрон ўқитиш ѐки аралаш турдаги 
ўқитиш бўлсин), курс ѐки дастурнинг вазифаси, тузилиши, ишлаб чиқилиши, 
етказилиш тури ва мувофиқ баҳолаш стратегияси пухта ўйлаб чиқилиши 
лозим (Стефани, 2006), мисол бўлиб Масофали ўқитиш бўлади.
Ўқув дастурини ушбу усулда ишлаб чиқиш “мантиқий ишлаб чиқиш” 
модели бўлиб ҳисобланади, акс ҳолда эса ўқув дастури “хронологик” модель 
бўйича ишлаб чиқилади; бунда баҳолаш моҳият берилиши давомида маълум 

---

79 
бир нуқта бўлиб кўринади, акс ҳолда эса талабанинг ўрганиши давомида 
умумий жиҳат бўлиши мумкин. 
Ўқув дастурини ишлаб чиқишнинг мантиқий модели 
Профессор-ўқитувчиларга ўқув дастурини тасаввур қилиш учун 
кўмаклашган модель илк маротаба Коуон ва Хардинг (1986) томонидан 
таклиф қилинган бўлиб, у ҳалигача ҳам жуда қўл келади. 1-расмда ўқув 
дастурларини ишлаб чиқишнинг оригинал мантиқий модели келтирилган 
бўлиб, уни батафсил кўриб чиқамиз 
Биринчи навбатда, ишлаб чиқиш фаолияти диаграммаси атрофидаги 
кулранг жой хатолик эмас. Унинг маъноси шундаки, у ишлаб чиқиш 
фаолияти чегараларини кўрсатади, яъни муассаса ва талабалар жамоаси 
контекстида рухсат этилган ва этилмаган жиҳатларга қатъий таъсир 
кўрсатади. Кулранг жойдан ташқари жойлашган, ичкарига йўналтирилган 
стрелкалар иш билан таъминловчилар, корхналар ва ўқитиладиган ўқув 
дастурига асосли қизиқиш билдираѐтган бошқа манфаатдор шахсларни 
билдиради.
Намунали ўқитиш 2: курсни тузиш ва ишлаб чиқиш 
Окленд университети ўрганиш ва ўқитиш бўйича кўп йиллар мобайнида 
фаолият кўрсатаѐтган сертификатланган бакалавр дастурига эга. Ўрганиш ва 
Ўқитиш Университети сертификати (SULT) курсини тугатиш бир қатор 
мавзулар 
бўйича 
ўзлаштирилганликни 
кўрсатувчи 
портфелнинг 
презентациясини талаб қилади. Ушбу мавзулардан бири курсни тузиш ва 
ишлаб чиқиш бўлиб, ўзининг йўналишим бўйича тажрибадан келиб чиқиб, 
Курсни Тузиш схемасининг қўйидаги моделини тақдим қилди: 
 
Орқа фон
Муассаса, факультет ва бўлимни ҳисобга олинг (яъни 
курсни тузиш учун контестни тузинг) 
Режалаштирилаѐтга
н ўрганиш 
натижалари 
Талабалар курс охирида нима қила олишади.
Фаол феълларда ифодаланади. 
Махсус ва ўлчаб бўладиган бўлиши лозим. 
Фикрини бериш 
Ҳам шакллантирувчи ҳам умумлаштирувчи элементлар 
Баҳолаш учун ўрнатилган аниқ критериялар 
Ўрганиш натижаларига батафсил боғланган. 
Мундарижа 
Баҳолаш ва натижаларни қўллаб-қувватлаш учун 
танланган. 
Натижаларга мувофиқ чуқур кенг танланган. 
Маълумотлар ва кўникмаларни ўз ичига олади. 

---

80 
Курс структураси 
Ўқитиш вазиятларининг сони ва тури. 
Танланган мундарижани бошқариш учун талабаларга энг 
мувофиқларини ажратиб олинг. 
Синф хонаси 
Ҳар бир ўқитиш сессияси учун натижалар белгиланади
Ҳар бир ўқитиш сессияси учун мавзуларни ва 
тадбирларни режалаштиринг. 
Ўзаро таъсирнинг энг мувофиқ режимларини танланг. 
Баҳолаш 
Курс сифати қандай баҳоланишини режалаштиринг. 
Жараѐн очиқлиги манбаларининг бир нечта турини 
қўшинг. 
Фақат талабаларни баҳолашдан бошқа вазиятларни ҳам 
кўринг. 
(Сара Хендерсон, Ахборот тизимлари ва операцияларни бошқариш, 
Окленд университети)