2-Tezkor xotira. Ko`p yadroli va grafik(62-77). docx

5. PCI Express shinasi va uning klassifikatsiyalari
PCI va ISA shinalariga ega shaxsiy kompyuter. Modem va ovoz platasi ISA-
qurilmalariga, SCSI kontrolleri esa PCI-qurilmalariga mansub hisoblanadi.
2.2.7-rasm. PCI va ISA shinalariga ega shaxsiy kompyuter.

---

72
PCI-shina nisbatan sekin ishlaydigan va avval ishlab chiqarilgan qurilmalarni
ulashda qo‘llaniladigan ISA-shinasi bilan parallel ulangan. Bunday kompyuterlar
platalarining PCI va ISA-shinalarida 3-ta yoki 4-tagacha bo‘sh qoldirilgan ulanish
joylari ham bo‘lgan. PCI-shinalarining ma’lumotlarni uzatish tezligi, xozirda - 528
Mbayt/sek ga yetkazilgan.
2.2.8-rasm. Grafik ma’lumotlarni uzatish tezligi oshirilgan port shinasi.
Monitor ekrani sig‘dira oladigan nuqtalar – piksellar hajmining oshib borishi
sababli (1600x1200 nuqta), shinalarning ma’lumotlar almashinish tezliklarini oshirish
yo‘llari izlana boshlandi. Natijada aynan monitor bilan ishlash uchun mo‘ljallangan -
AGP (Accelerated Graphics Port) –
grafik ma’lumotlarni uzatish tezligi oshirilgan
port shinasi ishlab chiqildi. Bunday shinaning AGP 3.0 versiyasining tezligi 2,1
Gbaytga etkazildi.

---

73
2.2.9-rasm. Shinalar aro ko‘prik.
Bu tizim tarkibida juda muhim ahamiyatga ega bo‘lgan va uning beshta asosiy
tashkil etuvchilarini o‘zaro birlashtirgan –
shinalar aro ko‘prik mavjud. Ushbu
ko‘prik – protsessor, asosiy xotira, grafik adapter, ATAPI kontrolleri va PCI-
shinalarni o‘zaro bog‘laydi.
FSB (Face Side Bus
– old tomon shinasi) shimoliy ko’prik shinasi bo’lib,
tezkor xotira uchun mo’ljallangan. U kompyuterning takt chastotasini ikkilantirish
asosida vujudga keladi.
Shimoliy ko’prik videokarta ulanadigan