2-Tajriba mashg’uloti. Mavzu: Avtomatik ko‘prikning graduirovka xarakteristikasini o‘rganish

Кўприкли ўлчаш схемасидаги барча қаршиликлар манганин симдан тайёрланади. Расмдан кўриниб турибдики, қаршилик термометри уч симли ўлчаш схемаси усулида уланган. Бу ҳолда термометрни кўприк билан улайдиган симларнинг қаршилиги кўприкнинг Rt ва R1 елкаларига тақсимланади. Шунинг учун, атроф-муҳит ҳароратининг ўзгариши натижасида уланган симлар қаршилигининг ўзгариши сабабли ҳосил бўлган хатолик қиймати камаяди. Термометр қаршилиги Rt нинг ўзгариши натижасида кўприк схемасининг мувозанати йўқолади, а ва b чўққилардан кучайтиргичнинг кириш қисмига нобаланс кучланиш келади. Кучайтиргич бу кучланишни реверсив двигатель ишга тушгунча кучайтиради.

Двигателнинг чиқиш вали реохорд сирпанғичи ва каретка билан кинематик боғланганлиги учун бу вал уларни нобалласт кучланиш камайиб, нолга тенг бўлгунча силжитади. Кўприк схема мувозанат ҳолатига келганда реверсив двигателнинг ротори тўхтайди, реохорд сирпанғичи эса кўрсаткичли каретка билан бирга ўлчанаётган термометр қаршилнгига тенг холатни эгаллайди. Мувозанатлаштирилган автоматик кўприклар қуйидаги афзалликларга эга: 1) кўприкнинг кўрсатиши таъминлаш кучланишига боғлиқ эмас; 2) асбобнинг кўрсатиши ҳарорат ўзгариши билан чизиқли боғланган; 3) ўлчашлар (кўприкни мвозанатлаштириш) автоматик амалга оширилади; 4) термоқаршилик улашнинг уч симли усули улаш симлари қаршилигининг ўзгаришидан ҳосил бўлган кўрсатишлардаги хатолигини кескин камайтириш ёки ҳатони йўқотиш имконини беради. Камчиликларига қуйидагилар киради: 1) схемада мувозанатлаштириш учун қурилманинг зарурлиги; 2) кичик қаршиликларни ўлчаш қийинлиги ёки мутлақо мумкин эмаслиги.