2 tajriba ishi temir-uglerod qotishmalarining mikrostrukturasini o‘rganish Ishni bajarishdan maqsad

Austenit (A)- uglerodning temirdagi qattiq eritmasi bo’lib, uning nomi ingliz tadqiqotchisi R.Austen sharafiga qo’yilgan. Austenitning kristall panjarasi yoqlari markazlashgan kub shaklida bo’lib, uning plastikligi g=4050 %, Brinell bo’yicha qattiqligi HB=160200 kg/mm² ni tashqil qiladi.

Perlit (P)- austenitning asta-sekin sovishida ferrit bilan tsementitning mayda donalariga parchalanishidan hosil bo’lgan mexanik aralashmadir, ya’ni P=F+TS. Bu aralashma evtektoid deb ham ataladi. Evtektoid po’latdan tayyorlangan va natriy nitrat eritmasi bilan ishlangan mikroshlif metallomikroskopda qaralsa sadafga o’xshab ko’rinadi, perlit nomi shundan olingan (sadafning ruscha tarjimasi perlamutr). Perlit plastinkasimon va donador shaklida bo’lishi mumkin. Plastinkasimon perlitda tsementit plastinkalar shaklida, donador perlitda esa donalar shaklidadir. Sof perlitning tarkibida uglerodning miqdori 0,8 % ga teng bo’ladi. Donador perlitning mexanik xossalari plastinkasimon perlitnikidan yuqori bo’lib, uning Brinell bo’yicha aniqlangan qattiqligi HB=200250 kg/mm² oralig’ida bo’ladi.