2. Tadbirkоrlik faоliyatining shakllari. Tadbirkоrlik kapitalining mohiyati,uning harakati va doiraviy aylanishining bosqichlari

Marketing tamoyillari bo’lib quyidagilar hisoblanadi:
- yuqori darajada foydali va samarali xo’jalik yuritishni ta’minlash;
- ishlab chiqarish-sotish faoliyatini bozor talablari asosida yo’naltirish;
- tovar ishlab chiqarishning xaridorlarning ehtiyojlariga funktsional bog’liqligini ta’minlash;
- faoliyatni ishlab chiqarish imkoniyatlari asosida emas, balki bozor ehtiyojlaridan kelib chiqqan holda tashkil etish;
- bozorda yuqori raqobatbardoshlikni ta’minlash;
- xaridorlarning ehtiyojlarini qondiruvchi tovarlarni tayyorlash va takomillashtirish bo’yicha ilmiy-tadqiqot, tajriba-konstruktorlik hamda ishlab chiqarish faoliyatini tashkil etish;
- bozor holatini, uning rivojlanish istiqbolini, tovar va xizmatlarga mavjud va potentsial talabni kompleks o’rganish;
- ishlab chiqarish va moliyalashtirishni muvofiqlashtirish va rejalashtirish;
- mahsulot tayyorlash va sotishning an’anaviy shakl va kanallarini takomillashtirish, shuningdek, yangilarini topish;
- boshqaruv tizimining moslashuvchan va samarali tashkiliy tuzilmalarini joriy etish;
- ishlab chiqarish va sotish jarayonlarining o’zaro aloqasi va ta’sirining yuqori darajasini ta’minlash.
Menejment – ishlab chiqarish samaradorligini oshirish va yuqori natijalarga erishish maqsadida qo’llaniluvchi ishlab chiqarishni boshqarishning shakllari, vositalari, usullari va tamoyillarining majmui.
Menejmentning asosiy maqsadi bo’lib iste’molchilarning ehtiyojlarini hisobga olgan holda mavjud moddiy va ishchi kuchi resurslari asosida tovar ishlab chiqarish va xizmat ko’rsatishni tashkil etish hamda korxona faoliyati rentabelligini va uning bozordagi barqaror holatini ta’minlash hisoblanadi. SHunga ko’ra, menejment quyidagi vazifalarni bajarishga qaratilgan bo’ladi:
- ishlab chiqarishni avtomatlashtirishni ta’minlash va yuqori malakaga ega bo’lgan ishchilardan foydalanishga o’tish;
- korxona xodimlari uchun mehnatning qulay sharoitlarini ta’minlash va nisbatan yuqori ish haqi belgilash orqali ish faoliyatini rag’batlantirish;
- korxona faoliyati samaradorligi ustidan muntazam nazorat o’rnatish, uning barcha bo’linmalari ishini muvofiqlashtirish;
- yangi bozorlarni muntazam izlash va o’zlashtirish;
- korxona rivojlanishi aniq maqsadlarini aniqlash;
- maqsadlarning ustuvorligi, ularning ketma-ketligi va yechimning izchilligini ochib berish;
- turli davrlarga mo’ljallangan muammolarning hal etilishi uchun chora-tadbirlar tizimini ishlab chiqish;
- zarur resurslar va ularni ta’minlash manbalarini aniqlash;
- belgilangan vazifalarning bajarilishi ustidan nazoratni o’rnatish.
Tadbirkorlik faoliyatini tashkil etish va boshqarishning zamonaviy bozor tizimi sifatida marketing va menejmentning rivojlantirilishi, milliy iqtisodiyotda ularning usul va vositalaridan keng foydalanish pirovardida korxona va tashkilotlar faoliyatining yuksalishi va iqtisodiy o’sishning ta’minlanishiga qulay zamin yaratadi.