2 “Suzish va uni o„qitish metodikasi”

 
 
8-ilova 
O„QITISH USLUBLARI.
O‗qitish uslubi - bu o‗qituvchi shugullanuvchilarga zarur ko‗nikma va malakalarni
o‗rgatishdaga afzalroq vositadir. 
O‗qitish uslubining 3 ta asosiy turi ma‘lum: so‗z uslubi, ko‗rgazmalilik va amalda qo‗llash uslubi. 
So‗z uslubi - bu tushintirish, ko‗rsatish, suhbat, tanbeh, komanda berishlar va mashklar davomiyligini 
sanashlar demakdir. 
- Ko‗rgazmalilik metodi - bo‗ mashqni aynan bajarib ko‗rsatish, o‗quv qo‗llanma va ko‗rgazmali kurollardan 
foydalanish, o‗quv filmlaridan foydalanib dars o‗tish demakdir. Amalda bajarish metodi - bu mashklarni
amalda bajarish, o‗yinlar va musobaqalashuvlar demakdir. Mashqlar bajarish uslubi ko‗p qirrali
takrorlashlar natijasida ba‘zi elementlarni o‗zlashtirish va to‗liq o‗rgatishga qaratilgan. 
- O‗yin uslubi - darsning qiziqarli bo‗lishi shug‗ullanuvchi mashq bajarayotganida uyushqokligini 
oshirish va charchashni oldini olishga yordamlashadi, 
- Musobaqa uslubi - bu "kim uzoqroq sirg‗anadi", "kim tez suzadi" va "kim uzoqroqqa suzadi" 
degan bellashuvlar orqali mashklar elementlarini o‗zlashtiradilar. 
Suzishga 
o‗rgatish jarayonida qo‗llaniladigan barcha mashqpar bir tizim bo‗limlarida 
mujassamlashadi. Ya‘ni bundan avval o‗rganilayotgan suzish usuli ko‗rsatib beriladi va tahlil qilinadi 
(to‗li^roq tushuncha bershtadi), uni tashkil etadigan elementlarga ajratiladi (oyoq - qo‗l harakatlariga nafas 
olishni moslashtirish) asta -sekinlik bilan shug‗ullanuvchi suzishning to‗lig‗icha o‗rganish uslubini 
o‗zlashtirib boradi. Suzishga o‗rgatishning umumiy tizimi quyidagi bosqichlardan tashkil topgan: 
o‗rganiladigan suzish uslubi va uning elementlarini namoyish qilish (tana xolati, nafas olishharakatlari va qo‗l - 
oyoq harakat shakli bilan nafas olishning bog‗likligi). 
Yuqoridagi metodlar texnikasi va uning elementlari nazriy (tushintirish) jixatidan kuyidagilarga 
asoslangan. 

---

110 
- Usullarni bajarib ko‗rish (o‗rganilayotgan usulda suzishni bajarish). 
- Quruklikda harakatlar shakli bilan amaliy tanishuv. Suvda harakatlanishning alohida mazmuni
va usullar elementlarini o‗zlashtirish. To‗lig‗icha suzish usulini bajarish. Suzish usullari texnikasi va uning-
elementlarini.
Dars - suzish bo‗yicha mashg‗ulotlarni tashkil etishning asosiy shakli. U aniq yo‗nalishda bir 
tizimga ega va u 3 qismdan iborat: 1) tayyorlov, 2) asosiy va 3) yakuniy qismlar. 
Darsning tayyorlov kdsmi (20 min) 
Shugullanuvchilarni jamlashda dars vazifasi va mazmunini tushuntirishda, dars mavzusi bo‗yicha 
qisqacha nazariy suhbat yangi materialni ko‗rsatish va tushintirish, quruklikda umumiy rivojlantiruvchi 
mashqlarni bajarish va suvda tayyorlov mashklarini bajarishlar darsning tayyorlov qismidan o‗rin oladi.