2-sinfda miqdorlarni o'rgatish metodikasi mundarija kirish i-bob. 2-sinflarda miqdor tushunchasi

2.3.“Miqdorlar” mavzusiga oid dars ishlanmalaridan namunalar.
2 – sinf. Matematika darsi.
Mavzu: Tonna, sentner (395-405 misollar)
1. Darsning maqsadi:
a) ta’limiy: o‘quvchilarni yirik massa birliklari sentner va tonna bilan tanishtirish.
b) tarbiyaviy: Inson mehnatini qadrlashga o‘rgatish.
2. Dars uslubi: suhbat, ko‘rgazmalilik
3. Dars tipi: yangi bilim berish.
4. Dars jixozi: darsga oid ko‘rgazmali qurollar, ko‘rsatmalar.
Darsning borishi:
1. Tashkiliy qism: davomad: o‘quvchilarning darsga tayyorligini tekshirish.
O‘quvchilar bilan suhbat o‘tkazish.
Bir yilda nechta fasl va nechta oy bor?
Hozir yilning nechanchi oyida turibmiz?
Noyabr oyida necha kun bor?
Bugun noyabr oyining nechanchi kuni.
2. Uyga vazifani tekshirish.
a ) Uyga berilgan vazifa aniqlanadi.
b ) Vazifa tekshiriladi, misollar og‘zaki so‘raladi.
- 50 500 dan nechaga kichik
- 400 100 dan nechaga katta.
3. YAngi mavzu ustida ishlash.
A ) 395 – 396 misollar og‘zaki bajariladi.
395 – misol.
360 + 40 = 400 510 + 400 = 910
460 – 40 = 420 830 – 600 = 230
396 – misol.
x + 9 = 12 (x = 3) x – 4 = 20 (x = 5)
x – 8 = 20 (x=28) x : 6 = 7 (x=42)
397 – misol kitobga berilgan rasm asosida og‘zaki ishlanadi.
b ) Yangi mavzuni tushuntirishda “Sentner” va “Tonna” haqida tushuncha berishdan oldin o‘quvchilarga quyidagi kabi savollar yozilgan tarqatmalar beriladi⁴.
- Kichikroq narsalarning massasi qaysi og‘irlik o‘lchov birligida o‘lchanadi?
- 1 kg necha gramm
- 3000 gr necha kilogramm
Shundan so‘ng tonna va sentner tushuntiriladi.
Doskaga mavzu yoziladi quyidagi jadval osib qo‘yiladi va tushuntiriladi.
1 sentner = 100 kg
1 tonna = 1000 kg
Bu birliklar sonlar bilan yozilganda bunday yoziladi: 1 s, 6 s, 10 t, 12 t.
So‘ng quyidagicha savol-javob o‘tkaziladi.
1 s 100 kg bo‘lsa, 6 s necha kg, 8 s – chi
Bog‘bon bog‘dan 500 kg olma olgan bo‘lsa, u necha s olma tergan?
1000 kg 1 t bo‘lsa, 4000 kg necha tonna.
Kombayn bir kunda 5 t bug‘doyni o‘rib yanchgan bo‘lsa u necha kg bug‘doyni yanchgan.
4. O‘tilgan mavzuni mustahkamlash
a ) 398 masala og‘zaki bajariladi. Doskaga quyidagi qisqa yozuvni yozib qo‘yiladi.
1 ta qopga 5 kg guruch
Qop 1 s guruch
399 – misol savollarga og‘zaki javob beriladi.
40 – misol uchun quyidagi chizmadan foydalanish mumkin.
Chizma perimetr – 37 sm.
Uchburchakning perimetri deb nimaga aytiladi?
Bu qoidadan foydalanib uchburchakning noma’lum tamonini toping.
b ) 401 – masala yozma bajariladi.
Masala matni noma’lum (hamma terilgan bodring necha kg ekanligi)
Bizga nima ma’lum (3 ta chelakda 6 kg dan 2 savatda 9 kg dan bodring borligi).
Nimalarni topishimiz kerak.
O‘quvchilar diqqati masalaga oid ko‘rgazmaga qaratiladi. Masalani kitobda berilgan jadvaldagi qisqa yozuv orqali yechish taklif qilinadi.
3 * 6 = 18, 9 * 2 = 18, 18 + 18 = 36
Javob 36 kg bodring terilgan.
v ) So‘ng dam olish daqiqasi o‘tkaziladi. O‘quvchilar o‘rinlaridan turib she’r aytadi.
Derazani ochamiz,
Toza xavo kirsin deb.
Gimnastika qilamiz,
Tanam kuchga to‘lsin deb.
g ) 402 – misol. Qatorlarga bo‘linib mustaqil yechiladi.
1 – qator 2 – qator
800 – (52 + 48) = 800 – 100 = 700 600 – (65 + 35) = 600 – 100 = 500
700 – 340 = 360 900 – 520 = 380
950 – 670 = 280 830 – 290 = 540
Tez va to‘g‘ri yechgan qator o‘quvchilari rag‘batlantiriladi.
403 – masala: mantiqiy topshiriq xsoblanib mustaqil bajariladi. Uyda to‘rt burchakni chizib bo‘yab kelish topshiriladi.
5. Uyga vazifa berish.
404 – masala tushuntiriladi. Nima ma’lum nima noma’lum ekanligi haqida suhbat o‘tkaziladi.
405 – misoldan o‘quvchilar tanlagani doskaga tushuntirib echib beriladi.
64 : 8 x 9 = 72
6. Darsni yakunlash.
Darsda qatnashgan o‘quvchilar baholanadi. Yangi o‘lchov birliklari o‘quvchilardan yana bir bor so‘raladi va dars yakunlanadi.
1-sinf uchun matematikadan bir soatlik taxminiy-namunaviy dars reja bayonnomasi
І. Dars: Matematika.
ІІ. Sinfi: 1-sinf.
ІІІ. Muddati:
ІV. Mavzu: Kilogramm haqida tushuncha berish.
V. Darsning maqsadi:
1. Ta’limiy:
a) kilogramm haqida tasavvurlarni shakillantirish;
b) “og‘ir”-“engil” tushunchalarni ajratish malakalarini hosil qilish;
v) narsalar massasini aniqlashda ishlatiladigan asboblar-tarozilar haqida tushuncha berish.
2. Tarbiyaviy:
a) narsalarni o‘lchashning ahamiyatini idrok qilish;
b) tarozilardan to‘g‘ri foydalanishning zarurligi, gunohligi.
3. Amaliy yoki rivojlantiruvchi:
a) turli tarozi nomlarini bilish va ular bilan amaliy ishlar bajarish;
b) turli og‘irlikdagi mevalar, sabzavotlar, oziq-ovqat mahsulotlari, qand-shakar ko‘rinishidagi mahsulotlar massasini, og‘irligini amaliy o‘lchash-tortish.
VІ. Dars tipi: massa haqida yangi tushunchalarni shakllantirish, yangi bilim berish.
VІІ. Dars uslubi: savol-javob, xususiydan umumiyga borish va aksincha.
VІІІ. Dars jihozi: elimli xaltalarda har xil massadagi olma, sabzi, qand, kitoblar, tarvuz, qovun, va hakozo; tortib taqqoslash zarur bo‘lgan narsalar. SHuningdek, tarozilarning turlaridan namunalar, tarozi toshlari-1kg, 2kg, 5kg, ... v.h.
ІX. Darsning rejasi:
1. Tashkiliy ishlar- 1 daqiqa
2. O‘tilgan mavzuni takrorlash, eslash, baholash- 5 daqiqa
3. Yаngi mavzu bayoni- 20 daqiqa
4. Yаngi mavzu bo‘yicha o‘quvchilarning mustaqil ishlari- 14 daqiqa
5. Yаngi mavzu bo‘yicha o‘quvchilar bilan o‘yin uyushtirish- 3 daqiqa
6. Uyga topshiriq berish- 2 daqiqa
X. Darsning borishi:
1. Tashkiliy ishlar- dars boshlangunga qadar mavzuga oid narsalar- tarozi, toshlar, turli og‘irlikdagi narsalar mavjudligini aniqlash, sinfni darsga tayyorgarligini ta’minlash, davomat, o‘quvchilarning ruhiy tayyorgarligi.
2. O‘tilgan mavzu bo‘yicha savol-javoblar,
a) 8 ni 2 ta kamaytiring (6ta)
b) savatdagi olmalar 3 ta kamayganda 6 ta qolgani ma’lum bo‘ldi. Savatda avval nechta olma bor edi? (9ta).
v) Zokirda 5 ta, Karimda undan 2 ta kam daftar bor. Ikkalasidagi daftar qancha?

5-3=2
g) kartochkasi katta qilib sinf xattaxtasiga

osiladi va undagi “5”, “3”, “2” raqamlar nomlari so‘raladi. Masalan:

5-kamayuvchi
3-ayriluvchi
2-ayirma.
1.Muddati:
2. Sinfi:3”a”
3.Dars –matematika
4.Mavzu: Uzunlik o’lchovlari 53-55
5. Darsning maqsadi
1.Talimiy. O’quvchilarga DTS talablari asosida bilim berish orqali uzunlik o’lchovlari haqidagi bilimlar bilan tanishtirish. Uzunlik o’lchovlariga oid tushunchalarni o’rgatish.
2. Tarbiyaviy:
O’lchovlarga oid misol va masalalar yyechish yo;li bilan hayotiy masalalar yyechish taxlil qilish tabiat va jamiat hodisalarini idrok qilish shuningdek miqdorlar haqidagi masalalarni hayotdosh amaliy ish jarayoniga tadbiq qilish malakalarini shakllantirish.
3.Amaliy
Qo’shish ayrish,uzunlik o’lchoqlariga doir turli mantiqiy masalalarni mustaqil tahlil qilish.

6. 
   Dars uchun o’qituvchiga zarur didaktik materiallar .
   

Uzunlik o’lchovlari yozilgan plakat.
Kilometr
1km=1000m 1dm=10sm=100mm
1m=10dm=100sm 1sm=10mm
Katta masofalar km bilan o’lchanadi “ kilo” so’zi lotincha bo’lib o’zbekcha mingni bildiradi 1km da 1000m bor. Sonlar yoni ga kilometr so’zi qisqacha km deb yoziladi masalan: 5km,200km,250km.

6. 
   Sinf xattaxtasida ishlash:
   

Xattaxtaga sana,mavzu,ko’rgazmali qurollar ilinadi.

O’lchov birliklari

Rebuslar

6. 
   Dars rejasi:
   

1. 
   Tashkiliy ishlar-1min.
   
2. 
   Hisoblashlar og’zaki-5min.
   
3. 
   Yangi mavzu bayoni-20min.
   
4. 
   Yangi mavzu bo’yicha o’quvchilarning mustaqil ishlari-15min.
   
5. 
   Mavzuni umumlashtirish-3min.
   
6. 
   Uyga topshiriq-1min.
   

6. 
   Darsning borishi:
   

1.Tashkiliy ishlar-davomatni aniqlash, sinf va o’quvchilarni darsga tayyorlashni aniqlash. Sinf xattaxtasida mavzuga oid chizma, sxema, jadval turli yozuvlar mavjudligini aniqlash.
2. Og’zaki hisoblashlar.
1) 1km 55m.ni metrga aylantirining
2) 58900m.ni km.ga aylantiring
3) Tengsizliklar to’g’ri qo’yilganmi?
9413›9431 800002‹802000
16016‹16160 412345›412354
4) 3600 va 400 sonlarining bo’linmasini 580 ta ortiring.
3. Yangi mavzu bayoni
233-masala.
Qisqa yozuv: Katta yosh qadam 1 m 1km ga necha qadam?
Yyechish: 1km=1000m 1000:1=1000
Javob: 1000 qadam
Masalani og’zaki yyechiladi.
Og’zaki savol javoblar beriladi.
235-masala.
Berilishi:
Piyoda 4km