2 Рента муносабатлари 3



Download 0,49 Mb.
bet2/4
Sana20.06.2022
Hajmi0,49 Mb.
#682133
1   2   3   4
Bog'liq
Agrar munosabatlar va agrobiznes

2. Рента муносабатлари
Ер рентаси – ер эгалигини иқтисодий жиҳатдан амалга ошириш (реализация қилиш)нинг шаклидир.
Ер рентасининг бир қанча тарихий кўринишлари мавжуд.
1
    • баршчина (ишлаб бериш),

2
    • оброк (натурал солиқ)

3
    • пул солиғи шаклларидаги феодал ренталари

Ҳозирги пайтда турли мамлакатларда мавжуд рента вужудга келиш сабаблари ва шарт-шароитларига қараб қуйидаги турларга ажратилади:
1

2
    • абсолют ер рентаси,

3
    • монопол рента,

4
    • қазилма бойликлар, қурилишлар жойлашган ерлардан олинадиган рента.

Ер участкаларининг унумдорлиги ва жойлашган жойидаги фарқлар натижасида вужудга келадиган қўшимча даромад (қиймат)нинг бир қисми рента шаклини олади ҳамда у дифференциал рента деб аталади.
Дифференциал рента I
    • ернинг табиий унумдорлиги билан боғлиқ бўлган, саноат марказларига, бозорларга ва алоқа йўлларига яқин жойлашган серунум ер участкаларида вужудга келади

Дифференциал рента II
    • хўжаликларни интенсив ривожлантириш, ернинг ҳосилдорлигини ошириш учун қўшимча харажатлар сарф қилиш билан, яъни қишлоқ хўжалигида кимёвий ўғитларни қўллаш, ерларнинг мелиоратив ҳолатини яхшилаш, қишлоқ хўжалигини механизациялаш ва электрлаштириш даражаси билан боғлиқ ҳолда вужудга келади.

Абсолют рента
    • Ерга бўлган мулкчилик монополияси ижарага бериладиган барча ер участкаларининг сифатидан қатъиназар, ер эгаларига абсолют рента деб аталган рентани олишга имкон беради.

Монопол рента
    • Бошқа ерда учрамайдиган табиий шароит, баъзан ноёб қишлоқ хўжалик маҳсулотлари етиштириш ер эгаларига монопол рента олиш имконини беради.

Қазилма бойликлар, қурилишлар жойлашган ерлардан олинадиган рента.
    • маълумки фойдали қазилма конлари жойлашуви жиҳатидан ҳам, коннинг бойлиги жиҳатидан ҳам бир-биридан фарқ қилади. Худди қишлоқ хўжалигидаги сингари, ўрта ва яхши конлардаги корхоналар қўшимча фойда оладилар, у ҳам дифференциал рентага айланади.
    • Ижара хақи

ИХ
    • ердан фойдаланганлик учун тўланадиган рента

R
    • ерга илгари сарфланган капитал учун фоиз

r

А
    • 1) ер участкаси эгаси олиш мумкин бўлган ер рентаси миқдорига;
    • 2) ссуда фоизи меъёрига

Ернинг нархи иккита миқдорга боғлиқ:
Ер нархи.
    • Маълумки, ер инсон меҳнати маҳсули бўлмаганлиги сабабли алмашув қийматга эга эмас. Шунга кўра, назариётчилар ер ва бошқа табиат инъомлари нархини иррационал нархлар деб атайдилар.
    • – ер нархи;

НЕ
    • – рента;

R
    • – ссуда фоизи меъёри.

r*

Download 0,49 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish