2. Qadimgi Xitoy madaniyati

Tasviriy sanʼati. 
Yaponiya sanʼatining qadimiy yodgorliklari dzyomon 
madaniyati davri (mil.av. 8-1-ming yilliklar oʻrtalari)ga mansub. Mil.av. 1-
asrda tayyorlangan bronza buyumlar, sopol idish namunalari saqlangan. 6-
asrda buddizm tarqalishi munosabati bilan ibodatxonalar yaratildi va ular 
budda dinidagi mashhur personajlar tasvirlangan haykalchalar bilan bezatildi 
(Nara shahridagi Xoryudzi, Yakusidzi monastirlaridagi haykallar). Ilk oʻrta 
asrlarda rang-tasvir va haykaltaroshlikda portret janri shuningdek, teatr 
niqoblari sanʼati rivojlandi. Yaponiya rang-tasviri buddizm hamda Xitoy 
sanʼati taʼsirida taraqqiy etdi. 11-12-asrlarda oʻziga xos milliy xususiyatlarga 
ega boʻldi. Bu davrda Fujivara Takayoshi, Fujivara Nobudzane va Toba Sojo 
kabi rassomlar mashhur boʻldilar. 12-13-asrlar rang-tasviridagi portretlar 
oddiyligi va ifodaliligi bilan ajralib turadi (Fujivara Takanobuning "Minamoto 
Yoritoma portreti"). 14-15-asrlarda budda sektasining dzen maktablarida tush 
rang-tasviri rivoj topdi [Josetsu, Shubun, Toy Oda (Sessyu taxallusi bilan 
mashhur) manzaralari]. 15-asrda dunyoviy professional rang-tasvir shakllandi. 
Kano maktabi (asoschisi Kano Masanobu) va Tosa maktabi (asoschisi Tosa 
Matsunobu) asarlarida xitoy mumtoz rang-tasviri oʻz aksini topdi. 15-17-
asrlarda bezak yozuvi sanʼati yuqori darajaga erishdi (Sotatsu Tavaraya, Ogata 
Korin). Bu davrda choy tarqalishi munosabati bilan kulollik va chinni buyumlar 
tayyorlash avj oldi. 17-asr boshlarida yogʻochga rangli gravyura ishlash sanʼati 
— ukiyyoe yapon sanʼatining yetakchi turiga aylandi (Moronobu Hishikava, 
Harinobu Suzuki, Utamaro Kitagava, Hokusay Katsushika, Hiroshige Ando 
kabi ustalar). 17-19-asrlarda miniatyura haykaltaroshligining oʻziga xos turi 
hamda kiyimlar uchun tugmailgak bezaklar yasash rivojlandi. Yapon amaliy 
bezak sanʼati (kashtadoʻzlik, mato toʻqish, loklangan buyumlar tayyorlash. toʻr 
toʻqish) buyumlari katga mahorat bilan tayyorlandi. 19-asr oxirlaridan Yevropa 
sanʼati taʼsirida moyboʻyoq rang-tasvir — "yoga" rivojlana boshladi (Asai Tyu, 
Kuroda Seyki va boshqalar). Bu sohalagi rassomlar ijodida impressionizm, 
fovizm taʼsiri yaqqol koʻzga tashlanadi (Umexara Ryudzaburo, Yasun Sotaro.). 
20-asr 1-yarmida abstrakt sanʼat, ekspressionizm, syurrealizm taʼsiri seziladi. 
"Nixonga" rang-tasvir ustalari Tomioka Tessey, Yokoyama Taykon, Takuechi 

---

Seyho kabilar milliy anʼanalar ruhida asarlar yaratdilar. 1920-30 yillarda 
Okamoto Toki, Otsuki Genji, Yorimoto Shirin, Yanase Masamu, Suzuki Kenji 
kabi rassomlar samarali ijod qildilar. 2-jahon urushidan keyin rassomlar 
ijodidan ijtimoiy muammolar keng oʻrin oldi; koʻp asarlar Hiroshima va 
Nagasakidagi atom bombasidan halok boʻlganlar fojiasiga bagʻishlandi 
(Maruki Iri va Toshiko, Mita Genjiro, Sakurai Makoto, Fukuda Shinsey, Ono 
Tadashige, Ueno Makoto). Zamonaviy yapon tasviriy sanʼatida grafika 
demokratik va ommaviy sanʼat turi sifatida mashhur. Taniqli rassom 
N.Hirayama ijodida Buyuk ipak yoʻli manzaralari muhim oʻrin tutadi.