2. P. R. 01imxo‘jayeva —

Patogen ta’siri. Zaharli va mexanik ta’sir natijasida oshqozon- ichak va nerv sistemasi faoliyati buzilishlari kuzatiladi. Miya sistitserkozi juda og‘ir simptomlarga sabab bo‘lishi mumkin.

Laboratoriya tashhisi. Axlatda yetuk bo‘g‘imlarni tekshirish asosida qo‘yiladi. Yetuk bo‘g‘imda bachadon shoxchalari soni 12


Yetuk shakli

Tuxum

Onkosfera

Finna



72- rasm. Cho‘chqa soliterining' taraqqiyot sikli.

dan ortmaydi. Sistitserkozga tashhis qo'yish uchun rentgenologik, ultratovush va immunologik tekshirishlar o‘tkaziladi.

Profilaktikasi. Shaxsiy profilaktikasi — xom yoki yaxshi pishirilmagan cho‘chqa go'shtini iste’mol qilmaslik. Jamoat profilaktikasi — bozorlarda va go‘sht kombinatlarida veterinariya- sanitariya nazoratini yaxshi yo‘lga qo‘yish, cho‘chqa fermalarida ishlaydiganlarni tibbiy ko‘rikdan o‘tkazib turish orqali amalga oshiriladi.

Pakana gijja (Hymenolepis папа) — gimenolepidoz qo‘ zg‘ atuvchisi.

Odamda yashash joyi. Ingichka ichak paraziti hisoblanadi. Geografik tarqalishi. Hamma joylarda uchraydi.

Morfologiyasi. Uzunligi 2 sm, juda kam holatda 5 sm gacha yetishi mumkin. Skoleksda 4 ta so‘rg‘ichlar va ilmoqlari, xartum joylashgan. Strobilada bo‘g‘imlar soni 200 ga yetishi mumkin.

Hayot sikli. Odam ham definitiv, ham asosiy xo‘jayin hisoblanadi. Odamda invazion bosqich tuxumlar bo'lib, alimentar usulda yuqadi. Ichakda tuxumdan onkosferalar chiqib, ichak vorsinkalariga ichiga kiradi va u yerda bir necha kun davomida finnalar (sistitserkoidlar)ga aylanadi. Sistitserkoidlar ichak bo‘shlig‘iga chiqib, shilliq pardaga yopishadi va rivojlanib, voyaga yetadi, 1 2 oygacha yashaydi. Tuxumlar ichakdan chiqmasdan rivojlanishi mumkin (autoinvaziya). Ko'pincha tashqariga chiqqan tiixiim, o‘z-o‘ziga qaytadan yuqishi mumkin (autoreinvaziya) (73- rasm).

Patogen ta’siri. Gimenolepidoz bi Inn asosan maktab yoshigacha, ba’zan 12 yoshgacha bolalar kasallanadi. Kasallikda bosh og'rishi, ichak faoliyati buzilshi, holsizlik, Lez chare,hash alomatlari kuzatiladi.

Laboratoriya tanliliini,ni qo'yish uchun axlatdan parazit tuxumlari va bo‘g‘imlari tekshiriladi.

Profilaktikasi. Bolalarga gigiyena ko‘nikmalarini o‘rgatish, ota- onalar, bolalar muassasalari xodiinlari orasida sanitariya-oqartuv ishlarini yo'lga qo'yish, bolalar o'yinchoqlarini dezinfeksiyalash orqali amalga oshiriladi.

Mashg‘ulotning maqsadi.

Ho‘kiz va cho'chqa sol i tori, pakana gijjaning tuzilishini, taraqqiyot siklini, odamga yuqish yo'llari, ular keltirib chiqaradigan kasal- liklarning laboratoriya diagnostikasi va ularga qarshi kurash cho- ralarini o‘rganish.

Mustaqil tayyorlanish uchun topshiriqlar.

1. 
   Mavzuni o‘rganing, quyidagi savollarga javob toping:
   

1. 
   Sestodalar uchun qanday organ va sistemalar xarakterli, nima uchun ularning hazm sistemasi ikkilamchi reduksiyaga uchragan.
   
2. 
   Ho‘kiz va cho‘chqa soliterlarining odam uchun invazion bosqichi.
   
3. 
   Ho‘kiz va cho'chqa soliterlarining taraqqiyot siklidagi asosiy farqlar.