2 O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta’lim vazirligi qarshi davlat universiteti mehnat ta’limi kafedrasi

Urbanizatsiya
– shaharlar salmog’ning va shahar turmush tarzining ortishi. 
Xavf
– inson xayotiga va sog‘lig‘iga zarar keltirishi, yong‘in, portlashlarni yuzaga 
keltirishi, zararli va zaharli moddalarni atrof – muhitga tarqalishi, bino – inshoatlarning 
buzilishi, hududlarning suv bosishi va boshqa ko‘ngilsiz oqibatlarga olib kelishi. 
Xavfsizlik –
inson faoliyatining holati bo‘lib, u muayyan ehtimollikda yuzaga keladigan 
xavflarni bartaraf qilishga yo‘naltirilgan xavflar majmui. 
Xavfsizlik psixologiyasi-
mehnat jarayonida yuz beradigan ruhiy jarayonlarni, ruhiy 
hususiyatlarni va ruhiy holatlarni o’rganuvchi fan. 
Xavfsizlikni tizimli tahlili-
murakkab muammolar, jumladan xavfsizlik sistemasi 
bo’yicha qarorlar, meyoriy hujjatlar tayyorlash va uni asoslash uchun foydalaniladigan 
uslubologik vositalar majmui. 
Xavfsizlikni tahlil qilish uslublari-
aprior, apostior. Aprior (to’g’ri)
 
uslub-baxtsiz 
hodisalarga olib keluvchi sabablar va xavf turlarini o’rganilib, sodir bo’lishi ehtimol 
qilinayotgan ko’ngilsiz hodisalar oldindan tahlil qilinadi. Apostior (teskari) uslub
-
sodir 

---

214 
 
bo’lgan baxtsiz hodisalar o’rganilib, tahlil qilinib uning sabablari aniqlaniladi. 
Xavfning nomenklaturasi-
xavfning ma’lum bir belgilarga ko’ra tartibga solinib 
tizimlashtirilgan ro’yhati. 
Xavfning kvantifikatsiyasi-
xavfning sifat darajasi aniqlanib va baholanib unga sonli 
harakteristika berilishi. 
Xavfning identifikatsiyasi-
xavfni va uning soniy hamda vaqtli ko’rsatkichlarini 
aniqlash jarayoni. 
Xavfli va zararli omillar (fizikaviy, himiyaviy, biologik, psixifiziologik)
– 
jarohatlanish, shikastlanish va kasallanishlarni keltirib chiqaruvchi vositalar hamda shart-
sharoitlar.