2 O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta’lim vazirligi qarshi davlat universiteti mehnat ta’limi kafedrasi

FHlarni yuzaga kelish sababiga ko’ra turlari:
tabiiy ofatlar, texnogen halokatlar, 
antropogen va ekologik halokatlar, sotsial-siyosiy va harbiy-siyosiy mojarolar. 
Fоjеа 
- halоkаt bo'lib, оldingisidаn fаrqli hоldа halоkаt qаmrоvi kеngrоq vа оdаmlаr 
hаlоk bo'lishigа оlib kеlgаn vоqеа
 

---

209 
 
Fuqaro muhofazasi
– favqulodda vaziyatlarni, xalokatlarni oldini olish va ularni 
oqibatlarini bartaraf etish, aholini hududlarini va moddiy boyliklarini muhofaza qilish
maqsadida o‘tkaziladigan tadbirlarni amalga oshiruvchi davlat tizimi; 
Fuqaro muhofazasi xizmati
– fuqaro muhofazasi maxsus tadbirlarini bajarish, fuqaro 
muhofazasi tizimlarining harakatlarini ta’minlash uchun kuchlar va vositalarni tayyorlash 
maqsadida tuzilgan funktsional bo‘linmalar majmui.
Fuqaro muhofazasi kuchlari
– qutqaruv va boshqa kechiktirib bo‘lmaydigan ishlarni 
(QBTI) amalga oshirish uchun tuziladigan fuqaro muhofazasi harbiy qismlari, umumiy va 
maxsus hududiy, funktsional va ob’ekt tizimlari.
Funksional holat fazalari bosqichlari
– mobilizatsiya, birlamchi reaksiya, 
giperkompetsatsiya, kompetsatsiya, subkompetsatsiya, dekompetsatsiya va uzilish fazasi
 
FVDT kuchlаri
- fаvqulоddа vаziyatlаrdа ahоlini vа hududlаrni muhofaza qilish 
funktsiyasigа ega bo'lgаn bаrchа dаvlаt, mаhalliy, оb'еkt tuzilmаlаri vа bo'linmаlаrining 
mаjmuidir. 
Geologik xavfli hodisalar
– odamlar o‘limiga, ma`muriy – ishlab chiqarish binolarini,
texnologik asbob – uskunalarni, energiya taminoti, transport komunikatsyalari va infratuzilma 
tizimlarining, ijtimoiy yo‘nalishdagi binolarini va uy joylarini turlicha darajada buzilishiga, 
ishlab chiqarish va odamlar xayot faoliyatining izdan chiqishiga olib keladi.