2 O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta’lim vazirligi qarshi davlat universiteti mehnat ta’limi kafedrasi

organik
va 
noorganik
hamda 
aralash
(organik va 
noorganik) changlarga bo‘linadi. Organik changlarga organik moddalar - o‘simlik, yog‘och, 
plastmassa kabilar changlari kiradi. Noorganik changlarga noorganik moddalar - kvars, 
asbest, ohak va turli mineral moddalar changlari kiradi. 
Chang va tutun umumiy holda aerozollar deb yuritiladi. 
Changlarning fizik va kimyoviy xossalari ularning dispersligi (maydalanganlik 
darajasi), zarrachalarining shakli, ularning inson organizmida erish qobiliyati hamda 
kimyoviy tarkibiga bog‘liq. Changning dispersliligi uning gigiyena jihatidan baholash uchun 
eng muhim alomati hisoblanadi. Changlarning havoda muallaq holatda bo‘lish davomliligi, 
nafas olish organlariga kirib borish chuqurligi, fizik-kimyoviy aktivligi va boshqa xossalari 
chang zarrachalarining o‘lchamlariga bog‘liq. 
Turli organik suyuqliklar bug‘lanib, havoda gidrozolni hosil qilishi mumkin. Bularni 
ham zararli omillar qatorida chang sifatida o‘rganilishi mumkin.
Inson uchun eng xavfli changlar 0,2 dan 7 mk o‘lchamdagi changlar hisoblanib, bular 
nafas olish natijasida o‘pkaga kirib, o‘pkada o‘rnashib qoladi va turli xildagi o‘pka 

---