2 O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta’lim vazirligi qarshi davlat universiteti mehnat ta’limi kafedrasi

 Ishlab chiqarishda zararli moddalar va ulardan himoyalanish usullari. 
Zararli moddalar inson organizmiga turlicha ta’sir ko‘rsatishi mumkin. Ayrimlarining 
oz miqdori ham kasb kasalligi yoki jarohat keltirib chiqarishi mumkin. Shunga ko‘ra, ya’ni 
zararli moddalar inson organizmiga ko‘rsatadigan ta’siriga qarab, GOST 12.1.007-76 - 
«Zararli moddalar. Sinflari va xavfsizlikning umumiy talablari» bo‘yicha quyidagi sinflarga 
bo‘linadi: 
I - juda yuqori xavfli - РЭЧМ <0,1 мг м3; 
II- yuqori xavfli - 0,1 < РЭЧМ <1,0 мг м3 ; 
III- xavfli (o‘ldiradigan) - 1,0 < РЭЧМ <1,0 мг м3; 
IV- kichik xavfli - RECHM > 10,0 мг м3. 
Ishlab chiqarish muhiti havosidagi zararli omillarni inson salomatligiga zararli ta’sirini 
kamaytirish maqsadida ularga ma’lum chegara-ruxsat etilgan chegaraviy meyor (RECHM) 
belgilanadi. 
Xonadan atmosfera havosiga chiqariladigan moddalar imkoni boricha tozalab 
chiqarilishi kerak. Bu zararli moddalarning havodagi konsentratsiyalari RECHMdan oshib 
ketmasligiga alohida e’tibor berilishi zarur. 
Xonaga kiritiluvchi havo tarkibidagi zararli moddalar miqdori 0,3 q RECHM dan 
oshmasligi kerak. 
Sof, toza havo bir qancha gazlar aralashmasidan iborat bo‘lib, uning tarkibida 77 foiz 
azot, 21 foiz kislorod, 1 foiz is gazi va boshqa faol gazlar, 1 foiz inert gazlar mavjud bo‘ladi. 
Lekin ishlab chiqarish sharoitida ish joyining havosi ishlab chiqarish texnologiyasi va ish 
sharoitiga bog‘liq holda turli xil zararli changlar va gazlar bilan ifloslanadi.
/
/
/
/

---