2 O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi

Begona o„tlarga qarshi kimyoviy kurash choralari. 
Hozirgi vaqtda sholi 
unib chiqqandan keyin va o„suv davrida begona o„tlarga qarshi, boshqa agrotexnik 
tadbirlarga halal bermagan holda, gerbitsidlardan foydalaniladi. Endilikda 
O„zbekistondagi barcha sholikor tumanlarda asosiy maydonlar gerbitsidlar bilan 
ishlanadi. Gerbitsidlar tanlab (selektiv) va yoppasiga (qirib tashlaydigan) ta‟sir 
qiladigan bo„ladi.
Sholi ekilgan maydonlarga gerbitsidlar samolyotda yoki (traktorga 
o„rnatilgan OTN-8-16, OVX-14, ONK-400 kabi) apparatlarda kurmak maysalari 1-
3 ta chinbarg chiqargan paytda sepiladi. Bir gektar ekinzorga sepish uchun 5 kg 
ta‟sir etuvchi modda 100 litr suvga aralashtirilib, ishchi eritma tayyorlanadi. Shu 
xildagi eritmadan yerga sepiladigan bo„lsa, gektariga 400 litr, samolyotda 
sepiladigan bo„lsa, 100 litr sarflanadi.
Gerbitsidlar bilan ishlanadigan dalalar oldindan tayyorlab qo„yiladi. Buning 
uchun dori sepishga 2-3 kun qolganda sholipoyalardagi suv chiqarib yuborilib, 
biroz selgitiladi, lekin yer betini qurib yorilishiga yo„l qo„ymaslik kerak. Kurmak 
maysalari suvqatlami tagida qolmasligi nihoyatda muhimdir. Sholipoyalarni uzoq 
vaqt suvsiz qoldirmaslik kerak, aks holda bu o„simlikning yaxshi o„sishiga halal 
beradi va o„suv davri cho„zilib ketadi. Suvo„tlarni yo„qotish uchun mis kuporosi 
xaltachalariga solib, pollarga suv kiradiga joylarga qo„yiladi va shu yerda 
pollarning hamma tomoniga tarqaladi. Gektariga 10-12 kg hisobida preparat 
sarflanadi.

---

166 
Agrotexnik kurash chora-tadbirlari. 
Bu tadbirlarga almashlab ekish, sholi 
ekish muddati va usullari, begona o„tlarni yo„qotish hamda ekishni sug„orish rejimi 
kiradi. Urug„larni to„la unib chiqishini ta‟minlash va hasharotlardan saqlash uchun 
urug„ga pestitsidli preparatlar yuqtirish oldini olish tadbirlaridan biri hisoblanadi. 
Buning uchun 1 t urug„ga 0,6 kg TMTD, 0,3 kg GXSG preparatlaridan olib, unga 
MF-17 yopishqoq modda qo„shiladi va hosil bo„lgan suyuqlik 1 s urug„ga 2,5 litr 
hisobidan yupqa qilib yuqtiriladi va urug„ namlanadi. Bu moddalarni fentiuram 
(gektariga 0,6-0,8 kg) deb ataladigan kompleks preparat bilan almashtirish ham 
mumkin.
Urug„ PS-10 yoki “Mobitoks” apparatlarida ishlanadi, agar bunday 
apparatlar bo„lmasa, S-2276 va boshqa rusumli beton qorishtirgichlardan 
foydalaniladi. Komponentlarni qorishtirish uchun ular mashinalarda 1-1,5 minut 
saqlab turiladi. Urug„likni preparatlar bilan ishlashda O„zbekiston O„Simliklarni 
Himoya Qilish Ilmiy Tekshirish Institutining maxsus yo„riqnomasidan foydalanish 
tavsiya qilinadi.