2 O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi

Rhizobium
bakteriyalari ishtirok etadi. Bu bakteriyalarning 11 turi mavjud. Har 
bir turi ma‟lum bir o„simlik turiga moslashgan. Masalan, 
Rhizobium japonicum
faqat soyada rivojlanadi, 
Rh. Lupini
-lyupinda, 
Rh. leguminosarum
-vika, ko„k 
no„xat, burchoqda, yasmiqda rivojlanadi.
Rhizobium tur xillarining ildiz tanasida rivojdanishi bir xil emas. Rhizobium 
tur xili o„simlikda faol rivojlansa - bu "faol shtamm" deb ataladi. Demak, faol 
simbioz ro„y berishi uchun eng birinchi shart: moslashgan Rhizobium tur xillarini 
tuproqda mavjudligi.
 
 
6
Allen V.Barker-Science and Technology of Organic Farming/ CRC Press.Taylor.Francis Group Boca Raton 
London New York, 2010, 109 page 

---

22 
2-jadval 
 Dukkakli ekinlarda faol simbioz uchun tuproq muhitiga bo„lgan talab 
 
T. r. 
Ekinlar 
pH 
4,0 
5,0 
5,5 
6,0 
6,5 
7,0 
7,5 
1 
Lyupin turlari 
3 
4 
5 
5 
5 
4 
2 
2 
Duragay 
sebarga, dala 
ko„k no„xati 
2 
3 
4 
5 
5 
5 
4 
3 
Qizil sebarga, 
vika, ko„k 
no„xat 
1 
2 
3 
4 
5 
5 
4 
4 
Soya 
0 
2 
3 
4 
5 
5 
5 
5 
Oddiy loviya, 
burchoq, no„xat 
0 
1 
2 
4 
5 
5 
5 
6 
Beda, bargak, 
qashqarbeda 
0 
1 
2 
3 
4 
5 
5 
 
 
Eslatma: 0-simbioz yo„q, 1-juda sust, 2-simbioz cust, mayda tuganaklar