2-otm psixodiagnostika va eksperimental psixologiya Diagnostikaga obyektiv, subyektiv va proyektiv yondashuvlar

ramziy – (S);

semantik – (M);

xulq-atvorli – (B) bo’lishi mumkin.





Uchinchi o’lchov. Bu ma’lum intellektual operasiyani konkret mazmunga qo’llanilishi natijasida paydo bo’lgan hosiladir.
Natijalar quyidagi alohida elementlar:

• 
  birliklar – (U);
  
• 
  sinflar – (C);
  
• 
  munosabatlar – (R);
  
• 
  sistemalar – (S);
  
• 
  transformasiyalar – (T);
  
• 
  implikasiyalar – (I) kabi ko’rinishlarda namoyon bo’ladi.
  

Shunday qilib, olimlarning olib borgan ilmiy izlanishlari asosida 120 xil (5Ch4Ch6) intellekt omillari mavjudligi taxmin qilinadi va ularning har biri quyidagi uch shartli belgilarni o’z ichiga qamrab oladi:

• 
  operasiya tipi;
  
• 
  axborot berish formasi;
  
• 
  olingan natija.
  

Yashirin obyektlarni aniqlash CFU belgisi bilan belgilanadi (operasiya – topish va aniqlash mazmun – obrazli natija – birlik, element ma’lumot). Boshqa insonni xulq-atvorini baholash qobiliyatini CBI oxirgi paytgacha 88 omil aniqlangan va ularni aniqlash testlari ishlab chiqarilgan.
Modelda aniqlangan omillar ortogonal (mustaqil) deb ataladi, bu yuqori daraja omillari borligini inkor etadi. Shu bilan bu nazariya intellektning umumiy asosini inkor etadi. Gilford ma’lumotlariga asosan barcha korrelyasiya koeffisiyentlarini 18% testlar oralig’i – 0,10 dan +0,10 gacha (8677 tasi 48140 koeffisiyentdan) 24%da nolga teng (r=0).
Bir qarashda, bu ma’lumotlar intellektni umumiy omili mavjudligini tasdiqlamaydi. Ammo, qo’lga kiritilgan natijalarni to’g’ri deb hisoblasak ham 76% r>0, mustaqil intellekt omillari ajratib olingan. Shuning uchun bu model o’zgarishlar ko’pligini yoki noldan ortiqligini tushuntirib bera olmaydi.
Gilford tomonidan fanga kiritilgan nazariy tushunchasi intellektning bir qator mustaqil qobiliyatlarga turlariga bo’linishiga olib keladi.