2. Молиявий режалаштириш ва башоратлаш Молиявий назоратни ўтказиш услубига қараб таснифланиши: текширув; тадкик қилиш; тахлил; тафтиш

2
3 Жамият тараққиётининг турли босқичларида марказлаштирилган ва марказлаштирилмаган пул фондларининг шакллантирилиши, тақсимланиши ва фойдаланилишига оид иқтисодий муносабатларни ўрганган молия фани иқтисодчи-олимлар томонидан амалга оширилган тадқиқотлар таъсирида шаклланди. Улар томонидан яратилган молиявий назариялар жамиятнинг ҳақиқий эҳтиёжлари томонидан текширилди ҳамда агар улар давлат ва аҳоли учун амалий тавсияларга эга бўлган ва ҳодисаларнинг ҳақиқий моҳиятини ўзида акс эттирган бўлса, фан сифатида эътироф этилди. Шу муносабаб билан молия соҳасида илмий билимларни шакллантиришга ёрдам берадиган молиянинг турли назарияларини ўрганиш муҳим аҳамият касб этади.
Иқтисодчи-олимлар томонидан молияга оид ишлаб чиқилган назарий қарашлар молиявий қонунчилик ва давлат фискал сиёсатининг асосида ётади.

7 variant

1. 
   ХЮСнинг рентабелиги
   
2. 
   Айланма маблағлар шакллантириш манбалари
   
3. 
   Молиявий назорат
   

1 ХЮС нинг фойдалилик даражасини аниқлаш учун рентабел-лик кўрсаткичларидан фойдаланилади. Улар олинган фойда суммасининг сарф қилинган маблағларга ёки реализация қилинган маҳсулотнинг ҳажмига нисбати билан аниқланади.
Молиявий таҳлил жараёнида рентабелликнинг қуйидаги кўрсаткичларидан тез-тез фойдаланилади:

• 
  сотув (сотиш) рентабеллиги;
  
• 
  ўзлик капиталнинг рентабеллиги;
  
• 
  айланма активларнинг рентабеллиги;
  
• 
  айланмадан ташқаридаги активларнинг рентабеллиги;
  
• 
  инвестицияларнинг рентабеллиги.
  

2
3 Молиявий назорат иқтисодий категория сифатида молияга объектив хос бўлган назорат хусусиятининг амалда намоён бўлишидир. Одатда, молиявий назорат қуйидаги икки йўналишда (аспектда) қаралади:

• 
  барча иқтисодий субъектларнинг молиявий қонунчилик ва молиявий интизомга риоя қилиши устидан махсус ташкил этилган назорат органларининг қаттиқ регламентация қилинган (тартибга солинган) фаолияти;
  
• 
  молиявий операцияларнинг самарадорлигини ва мақсадга мувофиқлигини таъминлаш мақсадида макро- ва микродаражада молия ҳамда пул оқимларини бошқаришнинг ажралмас эленменти.
  

8 variant

1.