1 корхоналар молияси моддий ишлаб чиқаришга, ЯИМни яратишга, уни корхоналар ўртасида тақсимлашга ва ЯИМ бир қисмининг бюджет ва нобюджет фондларига қайта тақсимлашга хизмат қилади. Давлат бюджети орқали ресурслар давлатнинг марказлаштирилган фондига жалб қилинади ва улар иқтисодий минтақалар, тармоқлар ва аҳолининг социал гуруҳлари ўртасида қайта тақсимланади
2 Moliya quyidagi ikki funksiyani bajaradi:
1. Taqsimlash;
2. Nazorat.
Bu funksiyalar moliya tomonidan bir vaqtning o'zida amalgaoshiriladi
Har qanday (bir) moliyaviy operatsiya YalM va MDnitaqsimlash va shu taqsimlash ustidan nazoratning amalga oshirilishinianglatadi.Moliyaviy munosabatlaming asosiy tavsifi ularning taqsimlashgayo'naltirganligidadir. Shunga muvofiq moliyaning bosh yoki asosiyfunksiyasi taqsimlashdir. Moliya yordamida amalga oshirilishi lozimboMgan taqsimlash jarayoni murakkab va ko‘p qirrali jarayondir.Moliya YalMni taqsimlashning turli bosqichlariga xizmat qilib,
uni birlamchi taqsimlashda va qayta taqsimlashda ishtirok etadi.
Moliyaning funksiyalari moliya mexanizmi orqali amalgaoshiriladi
3 . Davlat krediti hokimiyat va boshqaruv organlari orqali birtomondan, davlat orqali ikkinchi tomondan, jismoniy va yuridikshaxslar o ‘rtasida vujudga keladigan iqtisodiy munosabatlarmajmuidan iborat bo‘lib, unda davlat qarz oluvchi, kreditor (qarzberuvchi) va kafil sifatlarida maydonga keladi. Bunday iqtisodiy(kredit) munosabatlar(i)ning mumtoz (klassik) shaklida davlat,odatda, mablag'lami qarz oluvchi bo'lib hisoblanadi. Davlat krediti iqtisodiy kategoriya sifatida ikki ko'rinishdagimoliyava kredit-pul munosabatlarining o'rtasida joylashgan bo'lib,shunga mos ravishda, u ham moliyaga, ham kreditga tegishli bo'lganxususiyatlarga egadir. Moliya tizimining alohida olingan bo‘g‘ini
sifatida esa davlat krediti davlatning markazlashtirilgan pul fondlarini
(byudjet va byudjetdan tashqari fondlarni) shakllantirish va ulardan
foydalanish jarayoniga xizmat qiladi.Davlat kreditining mazmun-mohiyati uning bajaradiganfunksiyalari orqali yaqqol namoyon bo'ladi. Moliyaviy kategoriyasifatida davlat krediti quyidagi funksiyalami bajaradi:
• taqsimlash;
• tartibga solish;
• nazorat.
Davlatqimmatliqog'ozlarinisotish,sotib-olishyokiularninggaroviasosidakreditlarberishbo'yichaMarkaziybanktomonidanamalgaoshiriladiganoperatsiyalarmamlakattijoratbanklarilikvidliginitartibgasolishningmuhimvositalaridanbiribo'lib hisoblanadi.
Davlatkreditiniboshqarishjarayonidaquyidagivazifalamiyechishko'zdatutiladi:
• qarzdorning qarzi qiymatini minimallashtirish;
• bozorni davlatning qarz majburiyatlari bilan ortiqcha to'lib ketishiga va ular kursining keskin chiqib-tushishiga yo'l qo'ymaslik;
• jalb qilingan mablag'lardan samarali foydalanish va ajratilgan kreditlarning maqsadli foydalanilishi ustidan nazoratni amalga oshirish;
• kreditlarning o'z vaqtida qaytrilishini ta’minlash;
• moliyaviy siyosat bilan aniqlangan vazifalami maksimal
yechish.
10 variant
Молия тизими ва унинг бўғинлари.
Бюджет сиёсати
Давлат молиявий назорат органлари
Жараёнида турли пул фондлари(дан) шаклланадиган ва фойдаланиладиган молиявий муносабатлар турли соҳаларининг мажмуига молия тизими дейилади. Унга бошқача ҳам таъриф бериш мумкин: давлат ва корхоналарнинг пул фондларини шакллантириш, тақсимлаш ва фойдаланиш борасидаги шакл ва методлар тизимига молия тизими дейилади. “Молия тизими” тушунчаси кенг маънодаги “молия” тушунчасининг тараққиёти натижасидир. Мамлакатда бозор ислоҳотларининг амалга оширилиши ва принципиал жиҳатдан бутунлай янги бўлган иқтисодий ва молиявий сиёсатнинг ҳаётга татбиқ этилиши молия тизимининг соҳалари ва бўғинларига нисбатан объектив равишда янгича ёндошувни тақазо этди. Унга мувофиқ равишда, дастлаб, молия тизими қуйидаги икки соҳага бўлинади:
• давлат молияси ва маҳаллий молия;
• хўжалик юритувчи субъектлар молияси
