|
2-Ámeliy jumıs :
Slesarlik tiskilari
Slesarlikda metallarni suwıqlayin islewde materiallardı tez hám puqta bekkemlew (qotirish) imkaniyatın beretuǵın tutqısh úskenelerden biri tiskilardan paydalanıladı. Slesarlik tiskilari zagotovkalarning túri hám ólshemlerine, olarǵa qayta islew usıllarına, tayarlanatuǵın buyım yamasa detalning forma hám ólshemlerine qaray túr-túrli boladı. Parallel tiskilar (10 -súwret). Bul tiskilarning parallel dep atalıwıǵa sebep mınada, olardıń qo'zg'aluvchi jaqları qo'zg'almas jaqlarına salıstırǵanda parallel túrde jıljıydı. Parallel tiskilar burılma, burılmas hám strubtsinali tiskilarga bólinedi.
Parallel tiskilarning jaqları kúl reń shoyınnan quyilgan bolıp, olarǵa ishlov beriletuǵın detal yamasa zagotovkalarni jıljıtmasdan bekkem tutıp turıw imkaniyatın beretuǵın taram-taram kertmakli toblangan polat qistirmalar ornatıladı. Tayın detal hám buyımlardı párdazlawda polat qistirmalarning kertmaklari buyım sırtıda ız qaldırmasligi, sirtning sapasın buzib qo'ymasligini támiyinlew ushın tiski jaqlarına alyuminiy, mıs, jez sıyaqlı jumsaq materiallardan tayarlanǵan qosımsha qistirma plastinkalar oralanadı. Metallarga qayta islewde parallel tiskilardan temirshiniń ásbabı retinde paydalanmaslik, tiski jaqları ústinde taplaw jumısların etpeslik kerek. Keri jaǵdayda polat qistirmalarni tutıp turıwshı vintlar úzilisi, jaqlar sinib ketiwi múmkin.
Parallel tiskilar qozaqlarǵa ekew yamasa ush bolt menen qotirib qóyıladı. Olardı qozaqǵa ornatıwda qo'zg'almas jaqların qozaqdıń qirg'og'iga moslab yamasa odan qandayda bir santımetr ótkerip qotirish kerek. Bul hal uzın ólshemli ensiz zagotovkalarni qozaqtan tómenge túsirip ornatıw múmkinshiliginn beredi. Burılma tiskilar dóńgelek taglikka ornatıladı, taglik bolsa qozaqǵa bolt járdeminde qo'zg'almaydigan etip qotirib qóyıladı. Tiski sol taglikning o'qi átirapında qálegen múyeshka búrila aladı. Bul zat detallarni islew waqtında olardı qolay jaǵdayǵa búrib alıw imkaniyatın beredi. Tiski kerekli jaǵdayǵa búrib alınǵannan keyin qatırıwshı vint járdeminde qatırıp qóyıladı.
10 -súwret. Parallel tiskilar: a—parallel jag'li burılma tiska: 1—bolt, 2—qatırıwshı vint dástesi, 3—taglik, 4—buriluvchi bólim, 5—surish vintining dástesi, 6— stoporlash plankasi, ' 7—qo'zg'aluvchi jaq, 8—toblangan ornatpa jaqlar, 9—qo'zg'almas jaq, 10—gayka, 11—vintlar; b—strubtsinali tiski.
Jumıstı atqarıp bolǵandan keyin tiskininormal jaǵdayǵa keltirip taglikka qotirib qóyıladı. Tiskini taglikka qotirmasdan islewge ruxsat etilmeydi. Bul jumıs sapasınń aynıwıǵa hám kUngilsiz hallar júz beriwine sebep boladı. Geyde kishi ólshemli detal hám buyımlardı kóshpeli strubtsinali parallel tiskilar járdeminde islenedi. Bul xildagi tiskilarni aǵash ustasılıq, slesarlik qozaqlarına hám jazıw stollariga ornatıp paydalanıw múmkin. Jazıw stollariga ornatıp paydalanıwda tiskini taxtanıń shetine ornatpasdan, bálki úsh bólimlerine ornatıw kerek. Keri jaǵdayda jazıw stoli taxtası jarılıp ketiwi múmkin. Stul tiskilarida (11-súwret) soqqı urıw menen atqarıladıǵan jumıslar atqarıladı. Bul xildagi tiskilar polattan tayarlanǵan bolıp, onıń jaqlariga'asbobsozlik polatınan tayarlanǵan kertmakli qistirmalar japsarlap qóyıladı. Stul tiskilari qozaqdıń yon tárepine ornatıladı. Ol uzın (poldan tiski, jag'i bálentliginshe) zagotovkalarni islew imkaniyatın beredi. Biraq tiski jaqlarınıń bir gekislikda jıljımasligi hám bir-birine parallel jaylawmasligi sebepli (12-súwret) olarǵa zagotovkalarni puqta ornatıw qıyın boladı. Sırısı tiskilar (13-súwret) kishi ólshemli, shókkishlanadigan, egovlanadigan, burawlanadigan detal hám zagotovkalarni tutıp turıw ushın isletiledi.
11- súwret. Stul tiskilari: 1—qo'zg'almas jaq, 2—qo'zg'aluvchi jaq, 3—vint, 4—prujina, 5—tutqich tirek.
12- súwret. Stul tiskisi jaqlarınıń jaǵdayı :
a-jaqlardıń joqarı qırıǵa qistirish, b- jaqlardıń t ómengi qırıǵa qistirish.
13-súwret. Sırısı tiskilar:
a—sharnirli, b—qatırıwshı dásteli, v—konussimon qatırıwshı dáste-
li, g—prujinali: 1—chap jaq, 2—Ung jaq, 3—quloqli buranda, 4—
vint, 5—-shayba, 6—sharnir, 7—prujina, 8—prujinani qatırıwshı
vint, 9—gayka, 10—dasta.
G-keste Tiskilarning ólshemi
Tiskining tipi
|
Model №
|
Jag'ning uzınlıǵı, mm
|
Salmaǵı, kg
|
Bálentligi, mm
|
Burılmas
Burılma
|
1
2
3
1
2
|
60
80
100
120
150
|
3.0
5.5
11.0
32.0
50.0
|
90
110
140
250
295
|
Tiskilarning ólshemi jaqlarınıń eni menen belgilenedi (1-keste).
Tiskilarga qaraw beriw.
1. Tiskilarning qozaqlarǵa puqta ornatılǵanlıǵın mudami tekserip turıw kerek.
2. Tiskilarga detal yamasa zagotovkalar ornatıwda dástege qosımsha truba kiydirib uzaytirilgan dáste menen yamasa dásteni shókkishlab qotirishga jol qo'ymaslik kerek. Keri jaǵdayda dáste iymeyiwi, buranda hám vintlarning rezbasi jeyiliwi yamasa úzilisi múmkin.
3. Hár sapar isten keyin tiskini qırındılardan tozalab, látte yamasa arnawlı sabınlaǵısh menen artib tazalaw kerek.
4. Isten keyin tiskining jaqların bir-birine qattı siqib qo'ymaslik kerek. Ádetde, jaqlar erkin, bir-birinen 2-3 mm ashıq qaldıriladi.
5. Waqıtı -waqıtı menen qısıw vinti, buranda hám tiskining jóneltiruvchilarini moylab turıw kerek.
Do'stlaringiz bilan baham: |
