2-мавзу: сув хўжалиги тизимларидан фойдаланишни ћавзавий усулга ўтказиш ва уларнинг иќтисодий самарадорлигини ошириш тадбирлари

Сувни кўп талаб қилувчи экин майдонлари қисқартирилди

• Бошқа экинлар
• 50 %

• Бошқа экинлар
• 70 %

• Пахта майдонларини жами суғориладиган майдонларга нисбатан улуши

• 2010 й

• 1990 й

• Пахта
• 50 %

• Пахта
• 30 %

• Сувни кўп талаб қиладиган экинлар

• Сувни кам талаб қиладиган экинлар

Халқаро сув хўжалиги ташкилотлари билан ўзаро ҳамкорлик

• Бугунги кунда Ўзбекистон Республикаси қуйидаги халқаро сув хўжалиги ташкилотлари билан ҳамкорлик қилиб, уларнинг тадбирларида фаол иштирок этмоқда.

• Халқаро Сув Кенгаши;
• Ирригация ва Дренаж бўйича Халқаро Қўмита;
• Глобал Сув Хўжалиги Ҳамкорлиги;
• Сув Ресурсларини Ривожлантириш ва Бошқариш бўйича Ислом Давлатлараро Тармоғи.

Етказиб берилаётган 1 м3 сувнинг таннархи, сум/м3 (2010 йил эксплуатацион харажатлари асосида)

Қишлоқ хўжалигида сув ресурсларидан мақсадли ва самарали фойдаланиш муаммолари

• Суғориладиган майдонларни текисланмаганлиги оқибатида кўллатиб суғориш
• Қ/х экинларининг илмий ассосланган суғориш тартиблари ва техникаларига риоя қилмаслик.
• Сувнинг қатъий ҳисоб-китобини жорий қилинмаганлиги.
• Суғоришнинг замонавий техника ва технологияларини қўлланмаслиги
• Сув истеъмолчиларининг масъулиятсизлиги. Ариқ ва зовурларнинг тозаланмаганлиги. Сувни зовурга оқизиб қўйиш.
• Каналларнинг Фойдали иш коэффициентининг (ФИК) паст даражада колаётганлиги. Каналларни тозаланмаганлиги. Иншоотлар таъмирланмаганлиги.
• Сув истеъмолчилари ўртасидаги сув олиш ва етказиб бериш шартномаларининг тўлиқ бажарилмаслиги

Қишлоқ хўжалигида сув ресурсларидан самарали фойдаланишдаги муаммолар

• СИУлар суғориш тизимларининг ишчи холати талаб даражасида эмаслиги
• Аксарият СИУларнинг молиявий, моддий техник ва кадрлар таъминотининг талаб даражасида эмаслиги
• СИУларга туман рахбарияти томонидан етарли эътибор каратилмаётганлиги
• Суғоришда сувдан самарасиз фойдаланиш, дренажнинг йўқлиги, етишмаслиги ёки ишчи холатда эмаслиги ва бошқалар туфайли ерларнинг шўрланиши

• СИУларнинг сувдан самарали ва тежамли фойдаланишдаги тутган ўрни

• СИУ сув истеъмолчилари даражасида сув ресурсларидан самарали фойдаланишни ташкил этишга мутасадди ва ваколатли асосий ташкилотдир. Уларнинг самарали фаолияти кўп жиҳатдан қишлоқ хўжалигида сув ресурсларидан тежамли ва мақсадли фойдаланиш даражасини белгилайди. Айнан шунинг учун Ҳукуматимиз томонидан уларни ҳар томонлама ривожлантириш ва фаолиятини яхшилашга алоҳида эътибор қаратилмоқда. Бироқ ҳозирги кунда жойларда СИУларнинг фаолияти кўп ҳолларда ҳамон қониқарсизлигича қолмоқда.

№	Вилоятлар	СИУлар сони	майдони минг га	Кўрсатил-ган хизмат, млн.сўм	шундан тўлангани	%	Ўртача 1 гектар майдонга туланган маблағ, сўм/га	Биноси йук СИУлар
1	Андижон	108	273,6	3875,1	2847,5	73	10409	17
2	Наманган	142	222,9	1633,9	1391,5	85	6243	3
3	Фарғона	119	344,8	3178,2	2830,7	89	8209	16
Республика бўйича		1465	3820,0	30217,6	19065	63	4991	265

• СИУлар кўрсаткичлари (01.01.2011 й.)