2-Mavzu. Sotsiologiya fanining strukturasi Reja: 1

O.Kont  tomonidan  sotsiologiyaga  asos  solingan  davrdan  boshlab  XX 

asrning 20 yillariga qadar sotsiologiyada makrosotsiologik tadqiqotlar ustuvor 

bo‘lgan.

  Bu  davrda yaratilgan  barcha  sotsiologik  bilim  umumnazariy  bilimlardan 

iborat  bo‘lgan. 

Mikrosotsiologik  yo‘nalishning  shakllanishi  tahminan  XX 

asrning  30yillaridan  boshlangan. 

Bu  shartli  ravishda  mazkur  asrning  20-30 

yillarida AQShda boshlangan ijtimoiy jarayonlar bilan bog‘liq edi. Iqtisodiy inqiroz, 

buyuk  depressiya,  yirik  shaharlarda  gettoning  paydo  bo‘lishi,  ko‘p  sonli  sotsial 

anomaliyalarning  paydo  bo‘lishi  (alkogolizm,  tilamchilik,  jinoyatchilik)  kabilar 

mikrosotsiologik  tadqiqotlar,  ya'ni  empirik  tadqiqotlarning  rivojiga  sabab  bo‘ldi. 

Mikrosotsiologiyaning  paydo  bo‘lishidan  so‘ng  sotsiologlarning  aksariyati 

jamiyatda  kuzatilayotgan  sotsial  muammolarni  o‘rganish  davomida  ularni  makro 

darajadagi  bilimlar,  ya'ni  umumiy  nazariyalar  nuqtai  nazaridan  birgalikda 

o‘rganmay  qo‘ydi.  O‘tkazilgan  sotsiologik  tadqiqotlar  asosan  mikro  darajada 

amalga oshirilib, pragmatik yo‘nalishda, ya'ni tor doiradagi aniq sotsial muammoni 

yechishga qaratilgan bo‘lgan. 

Ammo  makrosotsiologiya  ham  avvalgi  shijoati  bilan  bo‘lmasada  o‘zining 

rivojlanishida  davom  etgan.  P.Sorokin  va  T.  Parsonsning  ijod  namunalari  bunga 

misol bo‘ladi.