2-mavzu: shaxs va uning faoliyati. Motiv va motivasiya. Reja

Ijtimoiy-psixologik adaptatsiya

 - inson boshqa odamlar bilan, qolaversa, jamiyat  bilan 

o‘zaro  ta’sir  o‘tkazishda  vujudga  keluvchi  destabilizatsiya  holati,  bezovtalanish,  ichki  psixik 

zo‘riqish  kabilarni  pasaytirish  va  bartaraf  etishda  shaxening  mudofaa,  himoya  vositasi  sifatida 

gavdalanadi.  Bunda psixikaning ximoya mexanizmlari  shaxening psixologik  adaptatsiyasi  usuli 

tarzida ro‘yobga chiqadi.  

Ba’zi  psixologlar  regressiv  adantatsiyani  konformlashgan,  asoslangan  ijtimoiy  qoida  va 

normalarni  va  talablarni  shaxs  tomonidan  shartli  ravishda  qabul  qilinganlik  deb  baholaydilar. 

Bunday vaziyatlarda shaxs o‘zini o’zi namoyon etish imkoniyatidan, o‘zining ijodiy qobiliyatlari 

vujudga kelishidan, o‘z qadr-qiymatini his qilib ko‘rish sinovidan mahrum bo‘ladi. Faqat regressiv 

adaptatsiya  shaxsning  haqiqiy  ijtimoiylashuviga  yordam  berishi  mumkin,  shuningdek, 

konformistik  strategiya  ya’ni  o‘zida  uzoq  muddat  mujassamlashtiruvchi  sifatida  shaxs  xulq-

atvorida uzluksiz ravishda xatolarga yo‘l qo‘yish maylini shakllantiradi. Bu hodisa yangidan yangi 

muammoli  vaziyatlarni  vujudga  kelish  sari  yetaklaydi,  lekin  moslashuv  uchun  unda  na  adaptiv 

qobiliyatlar, na tayyor mexanizmlar va ularning majmualari mavjud emas. 

Amalga oshish mexanizmi bo‘yicha ijtimoiy-psixologik adaptatsiya ixtiyoriy va majburiy 

turlarga  ajratiladi.