2-mavzu. Sanoat binolari va konstruksiyalarini birxillashtirish (unifiqatsiyalash) va namunaviylashtirish(tiplashtirish). Sanoat binolari va konstruksiyalarini industriallashtirish va standartlashtirish

Keyingi yillarda sanoat qurilishida katta o‘lchamli po‘lat konstruksiyalar bilan birgalikda yengil metall va plastmassadan ishlangan yig‘ma konstruksiyalar ko‘proq ishlatilmoqda. Yig‘ma elementlarni ishlab chiqarish vaqtida buyumlar turlarini kamaytirish texnik va iqtisodiy jihatdan juda muhum hisoblanadi.

• Keyingi yillarda sanoat qurilishida katta o‘lchamli po‘lat konstruksiyalar bilan birgalikda yengil metall va plastmassadan ishlangan yig‘ma konstruksiyalar ko‘proq ishlatilmoqda. Yig‘ma elementlarni ishlab chiqarish vaqtida buyumlar turlarini kamaytirish texnik va iqtisodiy jihatdan juda muhum hisoblanadi.

Bunga erishish uchun esa konstruksiyalarni unifikatsiyalash (birxillashtirish), tiplashtirish (namunaviylashtirish) va standartlash-tirish talab qilinadi.

Standartlashtirilgan qurilish elementlari, detallari va konstruksiyalari uchun ma’lum bir shaklga, o‘lchamga, sifatlarga ega bo‘lib, ularni tayyorlashda muayyan texnik talab va sharoitlarga qat’iy rioya qilinadi.

Binolar loyihasini yaratishda standartlashtirilgan va kataloglarga kiritilgan buyum va detallar qo‘llaniladi.

Qurilish detallarining yagona sortamentini joriy etish buyumlarni ko‘plab ishlab chiqarish texnologi-yasini yaxshilashga, ularning sifatini oshirishga va tannarxini pasaytirish-ga yordam beradi.

Binolarni unifikatsiyalash deyilganda bino hajmiy o‘lchamlarini va korxonalarda tayyorlanadigan konstruktiv qurilmalarni bir xil o‘lchamlarga, shakllarga keltirish, ya’ni binolarning tiplari sonini kamaytirish hamda yig‘ma konstruksiya va detallarning tur o‘lchamlarini cheklash tushunila-di,

Unifikatsiyalashning asosiy vazifalari sanoat binolari va inshootlari turlari sonini kamaytirish va ularni keng ko‘lamda birlashtirish uchun shart-sharoit yaratish, yig‘ma konstruksiya va detallarning seriyaviyligini oshirish va ularning narxini tushirish hisoblanadi.

Tiplashtirish – loyihalash va ommaviy qurilishda ko‘p marta qo‘llaniladigan konstruktiv, hajmiy-tarxiy yechimlarni ishlab chiqish va ularni tanlash bilan bog‘liq bo‘lgan texnik yo‘nalishdir. Konstruksiya va detallarning universalligi, ularni boshqa turdagi obyektlar va konstruktiv sxemalarda qo‘llash mumkinligi unifikatsiyalashning eng oliy shakli bo‘lib hisoblanadi.