2-Mavzu. Psixologiya tarixining metodlari va manbalari. Psixologiya tarixini qanday o'rganiladi?

Tomasning fikriga ko'ra, hamjamiyatni va paradigmani buzilishi demakdir.

D.Palermo psixologiyaga Kun Tomasning analizini ishlatib uni tarixiy yo'lini ikki paradigmaga

ajratdi; «introspektsionistik» va «bixevioristik» degan fikrni aytdi. Biridan ikkinchisiga

o'tishi ilmiy revolyutsiya demakdir. Hozir bixeviorizm krizis holatida, navbatda uni boshqa

paradigma almashtiradi, ehtimol «Xomikeyning paradigmasi» dir, deydi. L.Brikman

psixologiyani eng yangi tarixini bunday ta'riflashga qarshi chiqib, introspektsionizm ham

bixeviorizm ham umuman olganda ilmiy darajada emas, ular psixologlar uchun tekshiruvchi

praktika modeli bo'lib qolmaydi deydi. Psixologiyani «paradigmal fan» deb atalishiga M.Marks

va V.Xilkslar sabab bo'ldi. Ular bu fanda bir necha paradigma harakat qiladi va ularni ichida

amerikalik bixeviorist Skinnerning «operant shartlashish» paradigmasi oldinda degan fikrni

bildirishdi. Bir asrda bir necha paradigmalarning harakat qilish g'oyasi Kun Tomasning «normal

fan» obrazini buzadi, paradigma to'g'risidagi tushunchani ham buzadi. Bu tushunchani mazmuni

shundaki, jamiyat namunasini ajratib chiqarib uni atrofida hamma omillarni bir jamiyatga

birlashtirishdir. Kun Tomas kontseptsiyasida ijtimoiy-iqtisodiy omillarni fanni rivojlantirishga

ta'sir qilishi hamda ilm fanning rivojlanish davrida vorislikni tan olmagani uchun haqqoniy