2-мавзу: Педагогик тадқиқотларнинг асосий категориялари ва тушунчалари Режа

Бажарилаётган тадқиқотларда учрайдиган умумий камчиликлар:
- аксарият мавзуларнинг долзарб педагогик муаммолар ечимига қаратилмаганлиги, уларда янги, консептуал ғояларнинг йўқлиги;
- фаразларнинг исбот талаб қилмайдиган ҳолатда ноаниқ ифодаланиши;
- жиддий хулосаларнинг йўқлиги, уларнинг назарий ва амалий жиҳатдан ноаниқлиги;
- шаблонлик; (бир қолипдалилик)
- тавсияларни амалиётда қўллаш имкониятлари йўқлиги ва бошқа чеклайдиган асосий омиллар;
- малаканинг етарли эмаслиги;
- умрини яшаб бўлган собиқ эски тузим педагогикаси ғояларидан халос бўла олмаслик;
-тадқиқот методларидан тўғри фойдалана билмаслик ва ҳ.к.
Тадқиқотчи учун мўлжал олишга ёрдам берувчи биринчи методологик манба фалсафий қоидалар ва ундаги методологик функциялардир. Масалан, назария ва амалиёт бирлиги ҳақидаги назария. Ана шу тарзда фалсафа методологик таъминот манбаларидан бири сифатида намоён бўлади.
Методологиянинг бир нечта даражаларининг мавжудлиги умум фалсафий қоидалар, шунингдек, умум илмий методология даражасида ишлаб чиқилган билимлар ва ёндашувларни методологик таъминот таркибига киритишга тенг ҳуқуқ беради.
Методологиянинг яна бир манбаси педагогика соҳасида тадқиқ қилинган илмий ишдир. Мазкур тадқиқотларнинг натижалари яхлитликда педагогиканинг ўзига хосликлари, унинг бошқа фанлар билан алоқаси педагогик фактлар, педагогик назарияларни шакллантириш шатр - шароитлари, педагогиканинг объекти ва предмети ва мустақил амалга оширилган педагогик тадқиқотлар ҳақидаги билимларни ўзида акс эттиради. Ушбу тадқиқотларда таълим соҳасида қўлланиладиган фан методлари ҳақидаги билимлар конкретлаштирилади. Мазкур тадқиқотларнинг вазифàси - педагогик фанларни амалиёт билан алоқадорликда ривожланиш қонуниятлари ва тенденсиялари, педагогик тадқиқотлар самарадорлиги ва сифатини ошириш тамойиллари, педагогика қўлланиладиган тушунчалар ва методларни таҳлил этишни аниқлаштиришдан иборат.
Методологик билимлар амалий педагогик фаолият қонуниятлари ва ташкилий тизимларини аниқлашда ўзига хос вазифаларига эга бўлган махсус-илмий тадқиқотларни ўтказиш учун асос сифатида хизмат қилади.
Юқорида баён этилган педагогика соҳасидаги тадқиқотларнинг
икк тури бир томондан методологик, иккинчи томонидан махсус-илмий таҳлилга тегишли эканлиги ҳақида гапириш имконини беради. Улар турли объект ва йўналишларга эга ва муаммо доираси билан бир-биридан фарқ қилади.