2-mavzu: kimyoning asosiy qonunlari reja : Kimyoning asosiy qonunlari. Dalton atomistikasi

Qo’shimcha ma’lumotlar: 1) Moddalar hajmi temperatura o’zgarganda kengayadi yoki torayadi; 2) Moddalar temperatura ta’sirida bir agregat holatdan boshqasiga o’tadi; 3) Bosim ortganda barcha moddalar, ayniqsa gaz moddalar siqiladi; 4) Moddalar molekulalarining bir-biri bilan aralashishi diffuziya deyiladi; 5) Moddalar bir-birida eriydi.
Atom – molekulyar ta’limotni rivojlanishiga o’z xissasini qo’shgan olimlar: M.V.Lomonosov, R.Boyl, J.Dal’ton, Kannissaro, A.Avagadro, Gey-Lyussak, Jerar va h.k.

Atom – molekulyar ta’limotning hozirgi zamon talqini quyidagicha:

1) Moddaning kimyoviy jixatdan bo’linmaydigan eng kichik zarrachasi – atom deb aytiladi. Bir turdagi atomlar kimyoviy element deyiladi. 2) Tabiatdagi moddalarning turli – tumanligi kimyoviy elementlar atomlarining o’zaro turlicha birikishi bilan izohlanadi. 3) Atomlar o’zaro birikib molekulalar hosil qiladi. Molekula – ayni modda tarkibini va xossalarini ifodalovchi eng kichik zarrachadir. 4) Moddalar o’z tarkibiga ko’ra oddiy va murakkab bo’lishi mumkin. 5) Molekula va atom uzluksiz harakatda bo’ladi. 6) Kimyoviy reaksiya vaqtida o’zaro ta’sirlashuvchi moddalar molekulalari saqlanmaydi. atomlar saqlanadi va molekula tarkibidagi atomlar qayta guruhlanib Yangi molekulalar hosil bo’ladi.