2-mavzu: Infratuzilmaning mohiyati, tarkibi va turkumlashtirilishi

Ijtimoiy infratuzilma tushunchasi va ijtimoiy infratuzilmaning vazifalari.
Qishloq xo'jaligi korxonalarining samarali ishlab chiqarishi mehnat jarayonida bo'lgani kabi, ishchi kuchini takror ishlab chiqarish uchun zarur shart-sharoitlarni yaratish kerak. Ijtimoiy qurilish va xizmat ko‘rsatish bo‘limlari ushbu vazifani bajarishga qaratilgan.
Ijtimoiy infratuzilmaning o'zi jamiyat ishlab chiqaruvchi kuchlarining bir qismini aks ettiradi, u mehnat jarayonida ishchilarning samarali ishlashi uchun zarur shart-sharoitlarni yaratishga qaratilgan. Ijtimoiy infratuzilmaning asosiy vazifasi qishloq aholisining ijtimoiy-maishiy sharoitlarini yanada yaxshilashdan iborat. Ijtimoiy infratuzilma yakuniy mahsulot yaratishda bevosita ishtirok etmaydi, lekin ular ishlab chiqarish jarayonining normal rivojlanishi uchun sharoit yaratadi.
Ijtimoiy infratuzilmaning ahamiyati shundaki, u malakali ishchilarga bo'lgan talabni rivojlantirishni tartibga soladi, kadrlar ko'payishiga va ularning qishloq xo'jaligi, mehnatni muhofaza qilish va sog'liqni saqlash bilan bog'lanishiga yordam beradi. Ijtimoiy infratuzilma bo'limlari nafaqat korxona ishchilarining, balki ularning oila a'zolarining kommunal ehtiyojlarini qondirish uchun sharoit yaratish bilan shug'ullanadi.
Ijtimoiy infratuzilma qishloq xo'jaligi ishlab chiqarishining xususiyatlarini aks ettiruvchi o'ziga xos xususiyatlarga ega. Ijtimoiy infratuzilma ob'ektlari qishloq xo'jaligi korxonalari va qishloq aholisi mablag'lari hisobidan yoki uy-joy, bolalar bog'chalari, maktablar, poliklinikalar, kommunikatsiyalar va boshqalarni qurish uchun davlat mablag'laridan samarali foydalanish hisobiga quriladi. Qishloq ijtimoiy infratuzilma bo‘limlari nafaqat qishloq xo‘jaligi ishlab chiqarishi bilan shug‘ullanuvchilarga, balki qishloq xo‘jaligi korxonasi hududida yashovchi qolgan aholiga ham xizmat ko‘rsatadi.
Odatda qishloq joylarda ijtimoiy infratuzilma xo‘jalik bo‘ylab joylashgani ulardan samarali foydalanishni qiyinlashtiradi. Qishloq xo‘jaligi ishlab chiqarishining mavsumiyligi ijtimoiy infratuzilma bo‘limlari va xizmatlari ishiga ham ta’sir ko‘rsatmoqda.
Ijtimoiy infratuzilma ob'ektlarini tashkil etish va ulardan to'g'ri foydalanish ular joylashgan qishloq xo'jaligi korxonasining iqtisodiy rivojlanish darajasiga bog'liq. Uy xo'jaliklari ijtimoiy infratuzilma bo'limlarini shakllantirish uchun zarur bo'lgan moddiy va mehnat resurslarini ajratadilar.