2-Мавзу: Халқаро савдонинг ривожланиш назариялари ва моделлари Режа



Download 1,51 Mb.
bet7/7
Sana21.02.2022
Hajmi1,51 Mb.
#56727
1   2   3   4   5   6   7
Bog'liq
ЖИХИМ 2 мавзу

2.6. Халқаро савдонинг товар таркиби.

Халқаро савдонинг товар таркибида чуқур ўзгаришлар 1960–2000 йиллар мобайнида экспортнинг таркибида хом–ашё, ёқилғи ва озиқ–овқат ҳажмини 2 маротаба қисқариши эвазига юз берди, яъни 44,1%дан 20,7%гача. Тайёр маҳсулотлар ва ярим фабрикатлар ҳажми эса бир ярим баробарига кўпайган, яъни 54,8%дан 76,5% гача. Халқаро савдонинг география тақсимоти эса ривожланган давлатлардан ривожланаётган давлатлар эвазига ўзгарган. Лекин шунга қарамай, халқаро савдонинг аксарият қисми (2/з) тараққий этган давлатлар зиммасига тўғри келади. Халқаро савдога ўз сонли мамлакатлар ихтиёрида жамланиш хос бўлиб ҳисобланади. Масалан, дунёдаги 10та энг йирик савдогар мамлакатлар зиммасига дунё экспортининг 58,6% ва импортнинг 58,3% тўғри келади. 1960–2005 йиллар мобайнида халқаро савдонинг товар таркиби жиддий ўзгаришларга дучор бўлган. Хом–ашё, озиқ–овқат ва ёқилғининг улуши камайган, тайёр маҳсулотлар ва ярим фабрикатлар ҳиссаси эса ортган. Бунинг сабаби шуки, дунё тайёр маҳсулотлар ва ярим фабрикатлар экспорти юқори ўсиш суръатлари билан ривожланмоқда. 1990 – 2005 йиллар оралиғида бу кўрсаткич йилига ўртача 7% га ўсган. Хом–ашё экспорти бу даврда 0 %, ёқилғи ва озиқ–овқат экспорти эса 4%га ўсган.

Дунё экспорти таркибида хом ашё, ёқилғи ва ўзиқ – овқатнинг улуши 1960 -2000 йилларда 44,1%дан 20,7%гача қисқарган. Бу қисқаришнинг сабаби ушбу турдаги маҳсулотларни экспортнинг ўсишини тайёр маҳсулотларга нисбатан секин ўсганлиги бўлиб ҳисобланади. Саноат хом ашё ва озиқ–овқатинг асосий экспортёрлари бўлиб ривожланган давлатлар ҳисобланади ва уларнинг ҳиссасига 70% ўзиқ овқат ва 65% саноат хом ашёси тўғри келади, ривожланаётган давлатларда эса бу кўрсаткич 28 ва 31%га тенг.


Download 1,51 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish