Ҳуқуқий тизим
Умумий хусусиятлар
1867 йилда Пруссия бошчилигидаги бир қатор давлатларнинг Шимолий Германия иттифоқига қўшилишидан сўнг, ФРГ ҳуқуқий тизимининг асослари қўйилиб, кейинчалик 1871 йилда Германия империясига айланди. Шу билан бирга, узоқ вақт давомида тегишли Германия қонунлари, қонунчилик ҳужжатлари ва унга кирган князликлар, шаҳарлар ва бошқа ҳудудий субъектларнинг қонуний одатлари нашр етилгунга қадар империяда ўз фаолиятини давом еттирди.
Германия давлатида ХIХ асрда қайта яратилган қонунчилик асосан Пруссия, Бавария ва Саксония ва озгина даражада бошқа штатлар қонунлари асосида ривожланди. 1794 йилдаги Пруссия Ер Кодекси, кўплаб ҳуқуқ соҳалари катта таъсир ўтказди, 1813 йилдаги Бавария Жиноят кодекси ва ундан олдинги 1753 ва 1756 йилдаги Бавария суд ва фуқаролик кодекслари, 1863 йилдаги Саксония фуқаролик кодекси, 1850 йилдаги Ҳанновер фуқаролик процессуал кодекси катта таъсир кўрсатди. Бир вақтлар Наполеон армияси томонидан ишғол қилинган Германия империясига кирган баъзи давлатлар ҳудудида 1804 йилда Франциянинг Фуқаролик кодекси ва ўша пайтда киритилган бошқа Наполеон кодекслари ўз кучини сақлаб қолди. Германия империяси қонунчилигининг шаклланишига ушбу қонунларнинг таъсири аниқ. Ва ниҳоят, лойиҳаларни тайёрлашда одатий ҳуқуқ ҳам ҳисобга олинди.
Шимолий Германия Иттифоқи ташкил этилиши билан бутун Германия қонунларини чиқаришнинг секин, аммо изчил жараёни бошланди, бу даврда аввал ишлаб чиқилган 1866 йилги Тижорат кодекси ва 1871 йилги Жиноят кодекси, сўнгра Фуқаролик процессуал ва Жиноят процессуал кодекси, 1877 йилдаги Суд-ҳуқуқ тўғрисидаги қонун қабул қилинди.
Ушбу даврда қабул қилинган кўплаб кодекслар ва бошқа қонунлар ўз фаолиятини ўзгартириш ва тўлдиришлар билан давом эттирмоқда.
1990 йилда Германия Демократик Республикаси ФРГга қўшилди. Ушбу жараённинг энг муҳим босқичи 1990 йил 1 июлда кучга кирган ФРГ ва ГДРнинг иқтисодий, валюта ва ижтимоий иттифоқи тўғрисидаги биринчи давлат шартномаси эди. Ушбу келишувга биноан ГДРнинг иқтисодий ва ижтимоий соҳалардаги барча қонунчилиги бекор қилинди ва унинг ўрнига ФРГ қонунлари жорий етилди. 1990 йил 31 августда иккинчи давлат шартномаси имзоланди - ГДРнинг ГФРга кириши механизми тўғрисида ва 1990 йил 3 октябрда Германияни бирлаштириш амалга оширилди, шундан сўнг ГФРнинг барча қонунлари, унинг ҳуқуқий ва суд тизимлари ГДР ҳудудига доимий равишда татбиқ етилди.
1949 йилги Конституция (Асосий қонун) Германия Федератив Республикасининг амалдаги қонунчилик тизимида ҳал қилувчи аҳамиятга ега.
ГФРда қонунларни талқин қилишда (кўплаб бошқа мамлакатлардан фарқли ўлароқ) тегишли ҳужжатларни тайёрлаш учун комиссиялар материалларига катта аҳамият берилади. Қонунчилик ҳужжатларидан ташқари Федерал ҳукумат, федерал вазирлар ёки штат ҳукуматлари томонидан чиқарилган фармонлар муҳим қонун манбалари сифатида тан олинган. Бошқа қонуности ҳужжатлари камроқ роль ўйнайди.
1958-1963 йилларда. ИИИ қисм "Бундесгесетзблатт" "Федерал қонунлар тўплами" ни нашр етди - ФРГнинг амалдаги қонунчилиги тўплами, тўққизта "ҳуқуқнинг асосий соҳалари" га тизимлаштирилган: 1) давлат ва конституциявий ҳуқуқ; 2) бошқарув; 3) адолат; 4) фуқаролик ва жиноят қонунчилиги; 5) мудофаа; 6) молия; 7) тижорат ҳуқуқи; 8) меҳнат қонуни, ижтимоий таъминот, уруш қурбонларини таъминлаш; 9) алоқа, алоқа йўллари, сув транспорти.
Do'stlaringiz bilan baham: |