2-Mavzu: Axborot kompyuter texnologiyalarini tadbiq qilishning texnik vositalari reja

XT-klaviatura. IEng eski klaviaturalardan biri bo`lib, 83 tugmachalidir. Yonib turuvchi indikatorlari yo`q.

AT-klaviatura. Standart (84 tugmachali) hamda kengaytirilgan (101 tugmachali) ko`rinishlarda ishlab chiqarilgan. Yonuvchi indikatorlar hamda qo`shimcha raqamli tugmachalar o`rnatilgan.

101 tugmachali kengaytirilgan klaviatura. Yonuvchi indikatorlar, qo`shimcha raqamli tugmachalar hamda maxsus WINDOWS tugmachasi o`rnatilgan. Aslida tugmachalarining soni 104 tagacha bo`lishi mumkin.

MS Natural klaviaturasi. Bu tipdagi klaviaturalar ergonomic klaviaturalar ham deb yuritiladi. Ko`rinishi boshqa klaviaturalarnikidek to`g`ri to`rtburchak shaklida emas, balki egri to`rtburchak shaklida. Bundan tashqari tugmachalar foydalanuvchi barmoqlarining tabiiy harakatiga mos ravishda ma’lum bir burchak ostida joylashtirilgan bo`ladi.

Infraqizil klaviatura. Bunday klaviaturalar kabelsiz bo`lib, ma’lumotlarni infraqizil nurli signallar yordamida uzatishga mo`ljallangan. Buning uchun monitorga shu signallarni qabul qiluvchi maxsus qurilma – priyomnik o`rnatiladi. Ma’lumotlarni 7 metr masofagacha uzoqlikdan turib kiritish mumkin.

Egiluvchan rezinali klaviatura. Bunday klaviaturalarning korpusi turli rangdagi rezinalardan ishlangan bo`lib, juda chiroyli ko`rinishga ega. Shovqinsiz va ishonchli tarzda ishlaydi. Turli texnik va kimyoviy ta’sirlarga chidamli. Korpuslari juda ham yupqa bo`lgani uchun ularni tsilndr shaklida o`rash mumkin.

Ko`p funktsionalli klaviatura. Bunday klaviaturalar eng qimmat klaviaturalardan biri bo`lib, telekommunikatsiya tizimlarini boshqaruvchi tugmachalar bilan jihozlangan va professional foydalanuvchilarga mo`ljallangan.

O`z vazifalariga ko`ra klavishlar besh guruhga bo`linadi:

• 
  Harflar va sonlarni kiritadigan klavishlar.
  
• 
  Funktsional yoki amal klavishlar.
  
• 
  Boshqaruvga oid klavishlar.
  
• 
  Kursorni boshqaradigan klavishlar.
  
• 
  Qo`shimcha panel klavishlari.
  

Eng katta guruh – harflar va sonlarni kiritadigan klavishlar guruhi bo`lib, ular yordamida kirill va lotin alifbosining katta – kichuk harflari, sonlar, maxsus belgilar, tinish belgilari kompyuterga kiritiladi. Pastda joylashgan uzun, hech qanaqa belgisi bo`lmagan klavishning nomi Spacerbar (probel) deb ataladi va bo`shliq belgisini kiritishga mo`ljallangan. Har bir klavishlar ikki rejimda (registrda) ishlashi mumkin va mos ravishda bir necha belgilarni kiritish uchun xizmat qiladi. Pastki registrda kichik, yuqori registrda esa katta simvollar kiritiladi. Ikki holatning biridan ikkinchisiga o`tishni Shift (mahkamlash kerak emas) yoki Caps Lock (mahkamlash kerak) klavishlari orqali amalga oshiriladi.